Rojters: Rusija i Indija podrivaju dominaciju petrodolara

Sankcije koje su zapadne zemlje sa Sjedinjenim Državama na čelu uvele Rusiji počele su da narušavaju decenijama staru dominaciju dolara u međunarodnoj trgovini naftom, pošto je većina poslova s Indijom – najvećim kupcem ruske sirove nafte – izmirena u drugim valutama, kao što su ruska rublja i dirham Ujedinjenih Arapskih Emirata.

Indija je treći najveći uvoznik nafte na svetu, a Moskva je postala njen ključni dobavljač nakon što su SAD i EU uvele sankcije na ruske energente, ali i ruskim bankama.

Pošto je zapadni blok propisao ograničenja cene ruske nafte 5. decembra 2022, indijske rafinerije većinu isporuka platile su po povlašćenim cenama i u rubljama.

Tokom poslednja tri meseca vrednost prometa nafte između Indije i Rusije iznosio je nekoliko stotina miliona dolara, rekli su Rojtersovi izvori, dodajući da je Nju Delhi pripremio i okvir za poravnanje trgovine u indijskim rupijama ukoliko transakcije u rubljama budu blokirane zbog sankcija.

Pojedini trgovci sa sedištem u Dubaiju i ruske energetske kompanije "Gasprom" i "Rosnjeft" traže da se ne plaća u dolarima za određene vrste ruske nafte koja je poslednjih nedelja prodata iznad (ograničene) cene od 60 dolara po barelu, rekla su tri izvora Rojtersu.

Bivši savetnik Banke Rusije Aleksandra Prokopenko konstatovala je da su dolari za ruske firme zbog sankcija postali "toksična imovina" i da zato pomenute zemlje rade na izgradnji direktne infrastrukture između ruskog i indijskog bankarskog sistema.

Najveći indijski kreditor Državna banka Indije ima račun u Rusiji, kao što su i mnoge banke iz Rusije otvorile račune kod indijskih banaka kako bi olakšale trgovinu.

Zamenica generalnog direktora MMF-a Gita Gopinat upozorila je u "Fajnenšel tajmsu" još na početku Specijalne vojne operacije da bi sankcije Rusiji mogle da naruše dominaciju dolara budući da će podstaći države da koriste druge valute u međusobnoj trgovini.

Američki dolar je decenijama bio najprihvaćenija valuta u svetskoj trgovini naftom. Međutim, prema Rojtersu, trenutni prelazak na druge valute mogao bi se da bude dugotrajan.

Bivši glavni ekonomista američkog Stejt departmenta Danijel An rekao je Rojtersu da bi sankcije Rusiji mogle da potkopaju zapadne finansijske sisteme, a da istovremeno ne uspeju da ostvare svoj cilj.

Indija je prošle godine istisnula Evropu kao najvećeg kupca ruske sirove nafte – kupovinom povoljnih barela povećala je uvoz ruskog crnog zlata 16 puta u odnosu na period pre rata u Ukrajini. Ruska nafta je činila oko trećine indijskog ukupnog uvoza.