Najjača ekonomija sveta počiva na vrlo klimavim, i sve klimavijim nogama, pokazuju zvanični podaci američkih Federalnih rezervi i Ministarstva finansija.
Državni dug
Američki državni dug dostigao je neverovatnih, da-ti-oči-zasuze 34 hiljade milijardi dolara (34 biliona).
Državni dug je novac koji je vlada pozajmila da pokrije svoje troškove. U fiskalnoj godini, kada potrošnja (npr. novac za puteve) premašuje prihode (npr. novac od federalnog poreza na dohodak) nastaje budžetski deficit.
Da bi platila ovaj deficit, vlada pozajmljuje novac prodajom tržišnih hartija od vrednosti. Državni dug je akumulacija ovog zaduživanja, zajedno sa pripadajućim kamatama. Kako se deficiti ređaju, tako dug raste.
Kamate na dug
Kamate na dug SAD premašile su u oktobru bilion dolara (hiljadu milijardi).
Kao što i grafikon pokazuje, reč je o vrtoglavom rastu troškova zaduženosti.
Naime, Vlada SAD je završila svoju fiskalnu 2023. u septembru, potrošivši 659 milijardi dolara na otplatu kamata, u odnosu na 476 milijardi dolara u fiskalnoj 2022. i 352 milijarde dolara u fiskalnoj 2021. - tri puta manje nego sada, pre samo tri godine.
Agresivna kampanja Federalnih rezervi za povećanje kamatnih stopa - u cilju suzbijanja inflacije, koja ipak uporno opstaje - povećala je cenu kredita svima, pa i samoj američkoj vladi. Veći troškovi zaduživanja znače da vlada plaća više kamate na svoj dug.
Budžetski deficit
Budžetski deficit SAD - koji nastaje kada rashodi savezne vlade premašuju njene prihode - dostigao je 510 milijardi dolara, čak za petinu više nego pre samo godinu dana.
U poređenju sa nacionalnim deficitom od 421 milijardu dolara za isti period prošle godine (oktobar 2022 - decembar 2022), deficit je povećan za 89 milijardi dolara, odnosno 21 odsto.
Od 2001. godine, budžet savezne vlade svake godine ima deficit. Počevši od 2016. godine, povećanje potrošnje na socijalno osiguranje, zdravstvenu zaštitu i kamate na savezni dug nadmašilo je rast federalnih prihoda.
Od finansijske 2019. do 2021. godine, federalna potrošnja je porasla za oko 50 procenata kao odgovor na pandemiju kovida i tada je bila najviša.
Operativni gubitak Feda
Operativni gubitak Federalnih rezervi (Fed) je 10. januara ove godine bio u "crvenom" i iznosio je 136 milijardi dolara. Pre toga je decenijama bio u plusu od dvadesetak milijardi godišnje, što onoliki gubitak čini još dramatičnijim.
To su samo gubici od plaćanja komercijalnim bankama da "parkiraju" novac kod Feda i ne odražava potencijalni gubitak od još bilion dolara u "nerealizovanim" gubicima - štampanju novca tokom kovid zatvaranja. Tim novcem, Fed je kupovao obveznice, mahom državnog duga. Onda su podigli kamatne stope kako bi ugušili inflaciju, cene obveznica su pale i Fed je počeo da nekontrolisano gubi novac na obveznicama koje gube svoju vrednost.
Naravno, Fed neće bankrotirati - samo će prestati da isplaćuje svoj profit američkom Ministarstvu finansija, pretvarajući svoje u gubitke poreskih obveznika.
Drugim rečima - dug koji se meri bilionima dolara, plus kamate na taj dug, plus gubici Federalnih rezervi koji se svaljuju na leđa Amerikanaca, znače da će SAD nastaviti da se zadužuju. Dokle, ostaje da se vidi.