Kultura
Promocija književnoistorijskih dela Milorada Pavića: Slobodni duh pisca
U Biblioteci grada Beograda predstavljena su izdanja "Istorija srpske književnosti baroknog doba", "Istorija srpske književnosti klasicizma" i "Istorija srpske književnosti predromantizma" Milorada Pavića, dela koja nisu ponovo štampana već 30 godina
Predstavljanje prva tri toma serijala "Književnoistorijska i esejistička dela Milorada Pavića" održano je danas u Biblioteci grada Beograda.
Veliki projekat sadrži tri dela: "Istorija srpske književnosti baroknog doba", "Istorija srpske književnosti klasicizma" i "Istorija srpske književnosti predromantizma".
Ova dela su deo trogodišnjeg kapitalnog projekta objavljivanja sabranih književnoistorijskih studija i esejistike Milorada Pavića koji su započeli Kulturni centar Vojvodine "Miloš Crnjanski" iz Novog Sada i Narodna biblioteka Srbije. U pitanju su knjige koje nisu ponovo štampane već 30 godina.
Direktor Kulturnog centra Vojvodine "Miloš Crnjanski" Nenad Šaponja rekao je na predstavljanju ovih izdanja da će ukupno biti objavljeno devet knjiga.
"Milorad Pavić se bavi time gde su polazišta našeg jezika u ovim knjigama. On je bio beletristički pisac, pravi svetski autor. Pogledajte samo 'Hazarski rečnik'. Ta njegova knjiga je prevedena na čak 80 jezika i promenila je svet, napravila zemljotres promene", analizirao je Šaponja i dodao da je taj neobični roman leksikon premeštao logiku i epohe, i predstavljao barok, klasicizam i predromantizam.
Šaponja je ocenio da su sve tri Pavićeve knjige sasvim različita dela istorije jugoslovenske književnosti.
"Ove knjige su odraz slobodnog duha Pavića iz vizure jednog pisca, umetnika, stvaraoca, što je najbolje, a ne samo iz ugla teoretičara ili kritičara književnosti, naučnika istraživača", zaključio je Nenad Šaponja.
Milorad Pavić smatra se jednim od najvažnijih srpskih književnih istoričara 20. veka, o čemu svedoče njegovi mnogi novi uvidi u zaboravljene pisce i epohe naše baštine (Gavril Stefanović Venclović, barok, klasicizam i predromantizam) koji su prihvaćeni i visoko vrednovani u nauci o srpskoj književnosti.
Ponovno izdanje ovih radova predstavlja značajan doprinos domaćoj i evropskoj akademskoj zajednici gde oni imaju status obavezne literature, ali i celovit uvid u stvaralaštvo jednog od najznačajnijih književnika poslednjih decenija 20. i početka 21. veka.
Pavićeva supruga Jasmina Mihajlović, književnica i kritičarka, smatra da se ceo poduhvat može definisati kao "kapitalno kapitalne knjige" i dodaje da je srećna što se dela ponovo mogu pokazati naciji i javnosti. Mihajlović je podsetila da je idealno da Sava Damjanov bude priređivač svih dela, jer je on bio student Milorada Pavića, doktorant i kasnije naslednik katedre.
Sava Damjanov je takođe rekao da ga danas obuzimaju snažna osećanja, jer su Pavić i on bili veoma bliski, kao "duhovni otac i sin".
"Književnoistorijska i esejistička dela Milorada Pavića ne podrazumevaju samo njihovo reizdanje već i priređivanje tekstova po savremenim tekstološkim načelima, uz prateću naučnu literaturu", rekao je Damjanov .
Kako je otkrio Damjanov, sledeće tri knjige koje bi trebalo da se pojave krajem ove godine biće studije o piscima kojima se Milorad Pavić čitav život bavio, a neki su čak postali i junaci njegove beletristike - Gavril Stefanović Venclović i Vojislav Ilić.
Plan je da se tokom 2025. godine objavljivanje ovog serijala završi sa Pavićevićevim zbirkama eseja.
Glavni priređivač je primetio da je Milorad Pavić takođe imao briljantnu i impresivnu uredničku karijeru u izdavačkoj kući "Prosveta", ali je taj deo bio pokriven njegovom karijerom izvanrednog književnika koji je pomerao granice.
Milorad Pavić (1929 - 2009) bio je poznati srpski prozni pisac, istoričar srpske književnosti 17-19. veka, stručnjak za barok i simbolizam, prevodilac Aleksandra S. Puškina i Lorda Džordža Gordona Bajrona, profesor univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti od 1991. godine.
