Otkriće koje menja ljudsku istoriju: Neandertalci su bili sposobni da stvore vatru pre 400.000 godina

Prvi neandertalci umeli su da namerno prave vatru pre oko 400.000 godina, što pomera hronologiju ljudske evolucije daleko unazad. Do ovog zaključka se došlo nakon novog otkrića kod Barnama u Safolku, na istoku Engleske, gde su arheolozi pronašli najranije tragove kontrolisanog paljenja vatre.

Ovaj nalaz pokazuje kako su ranije ljudske vrste - a ne homo sapiens - razvile sposobnost da upravljaju vatrom mnogo pre nego što se do sada verovalo. Tim istraživača koji već skoro dvadeset godina proučava lokalitet otkrio je ostatke više ognjišta, kao i dva mala komada pirita. Kada se kremen udari o pirit, stvaraju se varnice - što jasno ukazuje na aktivnu proizvodnju vatre, a ne na oslanjanje na prirodne požare nastale, na primer, posle udara groma.

Ističe se da je ovim otkrićem jedna od najvažnijih prekretnica u ljudskoj istoriji pomerena za oko 350.000 godina unazad. Vatra je drevnim zajednicama omogućila preživljavanje u hladnim uslovima, efikasniju izradu oruđa i složeniju društvenu organizaciju, ali i brži prenos znanja iz generacije u generaciju.

Istraživači ističu da pirit prirodno ne postoji u tom području, što znači da su ga drevni ljudi doneli sa sobom kao deo pribora za paljenje vatre, prenosi "Sajens alert". Analize su otkrile da je na lokalitetu postojalo više uzastopnih ognjišta oko kojih su izrađivani kameni alati. Ovi nalazi vremenski se poklapaju sa poznatim nalazištem u Svonskombu, gde je otkrivena lobanja rane neandertalske populacije, pa stručnjaci zaključuju da su najverovatniji tvorci i alata i ognjišta upravo rani neandertalci.

Fosili iz istog perioda, pronađeni u Svonskomu u Engleskoj i Atapuerki u Španiji, a koji čak sadrže i DNK ranih neandertalaca, dodatno podržavaju ovu pretpostavku. Za naučnike, ova otkrića predstavljaju dokaz dubljih promena u ponašanju drevnih ljudi. Kontrola vatre je pružala toplotu, zaštitu i mogućnost pripreme hrane, što je verovatno uticalo na razvoj mozga i naprednije kognitivne sposobnosti.

Tragovi upotrebe vatre postoje i na drugim nalazištima, poput Vonderverka u Južnoj Africi, gde su nađeni biljni pepeo i spaljene kosti stare oko milion godina. To ukazuje da je homo erektus već bio u stanju da manipuliše vatrom, ali se tamo ne može sa sigurnošću utvrditi da je vatra zaista namerno proizvedena, već pre da su ljudi koristili i održavali vatru koja je nastala prirodnim putem.