Magazin
Kako je Petar I nacrtao rusku zastavu
Belo-plavo-crvena zastava Ruske Federacije jedna od najprepoznatljivijih trobojki na svetu, ima zanimljivu istoriju tokom koje je nekoliko puta menjana i ukidana. "Kumovali“ su joj Holanđani, "otac" joj je Petar Prvi, a ušla je i u Ginisovu knjigu rekorda!
Državna zastava jedna je od glavnih državnih obeležja Rusije, čija simbolika nedvosmisleno poručuje da je Rusija za mir, veru i Otadžbinu. Kroz svoju preko tri veka dugu istoriju "preživela" je brojne izmene, a koje su to zanimljivosti koje se vezuju za državni simbol Ruske Federacije, ostaje da saznate:
- Drevne ruske zastave i znamenje, koje su se nazivale "stjage" bile su trougaonog oblika, ukrašene likovima svetaca, slikama iz Svetog Pisma i titulama gospodara.
- Prva zastava Rusije vezuje se za period vladavine Alekseja Mihajloviča, koji je Rusijom vladao u 17. veku. Sa razvojem brodogradnje koju su u Rusiju doneli Holanđani, pojavili su se i prvi "obrisi" zastave kakvu i danas znamo: naime, na predlog majstora iz Holandije, Aleksej Mihajlovič je doneo odluku da ruska zastava bude belo-plavo-crvene boje, a prvi ruski vojni brod "Orao" isplovio je upravo pod ovom zastavom.
- Bez obzira na to što je ruska trobojka nastala u vreme njegovog oca, Alekseja Mihajloviča, "ocem" se ipak smatra Petar I koji je doneo zvaničnu naredbu (ukaz) da od 20. januara 1705. godine na svakom trgovačkom brodu bude jasno istaknuta trobojka. Tada je samostalno odredio raspored boja zastave koja će krasiti sve ruske brodove, i na listu papira nacrtao skicu troprugaste belo-plavo-crvene zastave.
- I pored usvojene trobojke, više decenija Rusija nije imala jedinstvenu zastavu: na trgovačkim brodovima bila je istaknuta trobojka, na vojnim brodovima, Andrejevska zastava, a za državne događaje od velike važnosti isticala se crno-zlatno-bela zastava.
- Svaka boja na ruskoj zastavi ima svoje značenje: bela predstavlja slobodu, plava - Bogorodicu, a crvena je boja državnosti. Inače, za ovakvu definiciju boja zaslužan je Nikolaj II, u čijem je delu govora iz 1896. godine navedeno da "Velikoruski seljak za praznike nosi crvene i plave košulje, Ukrajinci i Belorusi - bele, a ruske se žene oblače u crvene i plave haljine. U ruskom poimanju - crveno znači lepo". Ipak, nezvanično se koristi malo drugačija simbolika: bela boja simbolizuje mir i neporočnost, plava - veru, dok je crvena, boja prolivene krvi vojnika za Otadžbinu.
- Prema jednoj legendi pomoraca, dešavalo se da neko od njih ima poteškoća da zapamti redosled pruga na zastavi: tada bi bivali kažnjeni. Kako bi sebi olakšali pamćenje, stvorili su skraćenicu "BeSiK" (bela-plava-crvena, na ruskom "belaja-sinjaja-krasnaja") kako bi što lakše zapamtili.
- Izmenama ruske zastave tu nije bio kraj - 1918. godina donela je još jednu izmenu u nizu, ruska trobojka zamenjena je sovjetskom zastavom crvene boje sa žutim srpom i čekićem u uglu. Ipak, sa raspadom Sovjetskog Saveza 1991. godine trobojka se konačno vratila, a 22. avgust kada je ona zvanično usvojena kao državni simbol Rusije, obeležava se kao Dan zastave Ruske Federacije.
- Svetsko prvenstvo u šahu 1990. godine obeležio je duel dvojice najboljih šahista svih vremena, Kasparova i Karpova. Karpov je igrao pod sovjetskom zastavom (crvenom sa srpom i čekićem), dok se Kasparov opredelio za rusku trobojku - igru je dobio Kasparov, a tek nakon godinu dana zastava je i zvanično usvojena kao državni simbol.
- Za državnu zastavu Ruske Federacije postoji zvaničan standard (GOST), prema kome su jasno definisane boje i nijanse koje se na trobojci koriste. GOST je usvojen još 1998. godine i od tada se primenjuje bez izuzetaka.
- U Rusiji je od 25. decembra 2000. godine na snazi federalni konstitucioni zakon koji je potpisao predsednik Vladimir Putin: u zakonu "O Državnoj zastavi Ruske Federacije" navedeno je da je Državna zastava platno pravougaonog oblika sačinjeno od tri jednake horizontalno orijentisane pruge, od kojih je bela na vrhu, plava u sredini, a crvena na dnu. Odnos širine i dužine je dva prema tri.
- Najveća zastava Rusije podignuta je na Elbrusu 2016. godine, na visini od četiri hiljade metara, a površina zastave iznosi skoro hiljadu kvadratnih metara.
- Ruska zastava uvrštena je i u Ginisovu knjigu rekorda: za vreme trajanja "flešmoba" (zajedničke aktivnosti većeg broja ljudi) "Ja volim Vladivostok", stanovnici i gosti grada formirali su najveći živi prikaz zastave, a njena dužina iznosila je 707 metara.