Manastir Sv. Prohor Pčinjski: Čudotvorno miro koje svetitelj toči iz zidina svetinje (FOTO/VIDEO)

Manastir Svetog Prohora Pčinjskog, u kojem su se sastali predsednici Srbije i Severne Makedonije Aleksandar Vučić i Stevo Pendarovski, je jedan od najstarijih srpskih manastira i ima istoriju dužu od devet i po vekova, a važan je i kao kulturno prosvetni centar toga kraja.

U manastiru je održano i prvo zasedanje ASNOM-a, Antifašističkog sobranja narodnog oslobođenja Makedonije, 2. avgusta 1944. godine pa se smatra mestom gde je formirana savremena makedonska država, koja danas obeležava Dan Republike.

Manastir Prohor Pčinjski se nalazi na šumovitim obroncima planine Kozjak, u ataru sela Starac, na levoj obali reke Pčinje, 30 kilometara južno od Vranja, a sredinom 2021. godine obeležio je 950 godina postojanja i sedam vekova od upokojenja kralja Milutina, koji ga je u 14. veku obnovio.

U sklopu manastira radi bogoslovska škola, prepisivačko-iluminatorska radionica, a organizovano se uči ikonopisački zanat.

Prema predanju, podigao ga je u 11. veku, odnosno 1070. godine, vizantijski car Roman Diogen u znak zahvalnosti Svetom Prohoru Pčinjskom "Mirotočivom", koji mu je prorekao da će postati car.

Manastir je u sastavu srpske države od kada je Stefan Nemanja u ratovima sa Vizantijom između 1180. i 1190. godine osvojio oblast Vranja.

Dolaskom Osmanskog carstva u Srbiju završava se razdoblje prosperiteta za manastir, u kome je bio i snažan duhovni i kulturni centar srednjovekovne srpske države.

Prema nekim izvorima, knez Lazar Hrebeljanović podigao je spoljnu pripratu, ispred Milutinove crkve, isto kao i u Hilandaru, a predanje kaže i da je knez, na putu za Kosovo Polje tu pričestio vojsku.

Postoji nekoliko zapisa koji svedoče o velikom stradanju manastira 1817. godine, kao i o tome da je u srpsko-turskim ratovima 1876 - 1878. godine, manastir bio jedan od važnih centara ustanka.

Na meti Bugara našao se tokom oba svetska rata i 1915. i 1941. godine.

Manastir je stavljen je pod zaštitu zakona, kao spomenik kulture 1950. godine, a 1979. godine proglašen je kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

Sveobuhvatna revitalizacija manastira, čiji je kompleks drugi po veličini u SPC, počela je 1986. godine.

Pored potpune obnove Vranjanskog konaka, tada su realizovani i najneophodniji radovi na hramu i ostalim objektima u kompleksu, ulljučujući staru vodenicu a uređena je i porta i veliki prostor ispred manastira, kao i mini hidroelektrana sa akumulacijom kako bi se izbegla svaka vrsta zagađenja.

Poslednji je rekonsturisan Kraljev konak, koji je izgoreo u požaru 2014. godine.

Tokom ratnih sukoba na tlu SFRJ bio je utočište izbeglica iz Hrvatske i sa Kosova i Metohije.

U manastiru se nalaze i mošti Sv. Prohora i to u maloj pokloničkoj kapeli u okviru oltara, ugrađene u zidine svetinje, a iz njih već skoro ceo milenijum izvire čudotvorno miro, kojim se mirošu hodočasnici.