Preterano korišćenje društvenih mreža može narušiti naše samopouzdanje, osećaj mira i stabilnosti i učiniti nas osetljivijim i anksioznijim. Međutim, zavisnost od društvenih mreža kao zvanična dijagnoza ne postoji, iako je njihov uticaj na mentalno zdravlje neosporan.
U cilju prevencije, brojni psiholozi i koučevi savetuju takozvani digitalni detoks, odnosno privremeno odricanje od društvenih mreža, deaktiviranje korisničkih naloga i okretanje realnom, a ne virtuelnom životu. Ali, da li je ova metoda uopšte delotvorna ili je samo još jedan vid (samo)zavaravanja?
Digitalni detoks "ne radi"?
Da "digitalni detoks" ne radi baš onako kako se mislilo, otkrili su naučnici Daremskog univerziteta koji su ovu metodu testirali na 51 dobrovoljcu uzrasta od 18 do 25 godina, koji na društvenim mrežama provode između 30 minuta i 9 sati dnevno. Svako od njih je dobio zadatak da se na nedelju dana odrekne korišćenja društvenih mreža i tokom tog perioda svakodnevno odgovara na niz pitanja: da li se osećaju usamljeno, da li im je dosadno, da li su tužni ili srećni. Pre i posle apstinencije je rađen i test kognitivnih funkcija, kako bi se ustanovilo da li postoje razlike.
Rezultati su pokazali da odricanje od društvenih mreža ne dovodi do smanjenja ili povećanja želje za njihovim korišćenjem. Da li postoji smanjenje broja negativnih emocija? Apsolutno da da, ali se uporedo sa njima smanjuje i broj onih pozitivnih, koje u nama izazivaju osećaj dobrog raspoloženja.
Kako se javljaju pozitivne i negativne emocije prilikom korišćenja društvenih mreža
Po mišljenju stručnjaka, pojava negativnih emocija prilikom korišćenja društvenih mreža je povezana sa FOMO efektom, odnosno strahom od propuštanja objava, kao i sa neprestanim upoređivanjem sa drugim korisnicima, a najčešće influenserima, čiji su životi (naizgled) savršeni. Sa druge strane,pozitivne emocije dobijamo kada nailazimo na sadržaj koji nam se dopada, ali i na rekacije korisnika na objave koje kreiramo sami.