Postporođajna depresija: kako je prepoznati
Svaka peta porodilja u Srbiji pati od postporođajne depresije, pokazuju podaci Svetske zdravstvene organizacije, a bez obzira na učestalost i težinu kliničke slike koja ugrožava majku i novorođenče, tema je i dalje tabu za većinski deo društva.
Veruje se da se postporođajna depresija javlja kod oko 13 procenata porodilja tokom prvih mesec dana nakon porođaja. Međutim, praksa pokazuje da se kod gotovo 50 procenata žena prvi simptomi mogu javiti i za vreme trudnoće, dok se kod drugih mogu javiti tek nakon nekoliko meseci od porođaja.
Simptomi postporođajne depresije
Najčešći simptomi postporođajne depresije uglavnom su veoma slični simptomima klasične depresije, a njihova manifestacija ogleda se u čestim promenama raspoloženja, "preplavljenošću" emocijama i mislima o nanošenju povreda sebi ili bebi, pojačanoj razdražljivosti, nedostatku motivacije i energije za obavljanje osnovnih aktivnosti, kao i osećaju umora i smanjenom libidu. Pored navedenih simptoma, ono što je karakteristično za ovo stanje jeste i intenzivirana anksioznost i smanjena privrženost detetu.
Uzroci i prevencija
Naučnici tvrde da uzroci postporođajne depresije leže u dramatičnom sniženju nivoa hormona estrogena i progesterona u periodu nakon porođaja, usled kojih žena doživljava emotivni šok. I dok se najčešće vezuju za hormonalne promene koje utiču na hemijske procese u mozgu, a tako i psihičku ravnotežu, pojedine studije ukazuju da na razvoj postporođajne depresije mogu uticati i uključenost partnera u trudnoći i staranju o detetu, uslovi života, ali i mera u kojoj žena održava vezu sa "spoljnim svetom" (porodicom, prijateljima, itd) i neguje druga lična interesovanja pored brige o detetu.
Iako ne postoje metode i tehnike koje sa stoprocentnom sigurnošću mogu uticati na sprečavanje razvoja postporođajne depresije, psihofizičkom pripremom za sam porođaj, ali i period koji sledi, može se redukovati verovatnoća njenog nastanka. Pripremnim vežbama za trudnice, kao i psiho - socijalnim i psihološkim metodama poput interpersonalne psihoterapije i kognitivno - bihejvioralnim savetovanjem, buduće majke mogu se pripremiti za početak novog poglavlja u njihovim životima sa novim članom porodice.
Lečenje postporođajne depresije
Nametnuti standardi sa kojima se novopečene majke često susreću, a koji se odnose na porođaj i brigu i negu o novorođenčetu, umnogome otežavaju preuzimanje uloge roditelja, te bi prvi korak u tretmanu postporođajne depresije bio suočavanje sa postojećim stanjem, a zatim i obraćanje stručnim licima radi daljeg lečenja, koje se razlikuje u zavisnosti od težine kliničke slike. Blaži simptomi postporođajne depresije najčešće se eliminišu psihološkim savetovanjem koje može podrazumevati individualnu psihoterapiju, psihoterapiju za parove ili uključivanje u grupe za emocionalnu podršku. Kod težih oblika depresije se pored savetodavnog, psihoterapijskog rada sa stručnim licem, dodatno uključuje i medikamentozna terapija od strane psihijatra, navodi Irena Verner, master psiholog i licencirani RE i KBT psiholog iz Psihološkog savetovališta Centar.
