Identitet i tradicija: Srbi i francusko-nemačko prijateljstvo
Moralno posrnuće dveju, u kulturnom smislu, velikih država, ogleda se najviše u tome što u sklanjanju spomen ploče na tuđem groblju, u tuđoj zemlji, nisu videli ništa loše
Termin identitet (lat. identitas – istovetnost, od idem – isto) označava "lica ili stvari jednake, jedne vrste". U logici se tradicionalno identitet određuje pomoću istovetnosti predikata, što bi značilo da su A i B identični ako su im svi predikati isti.
Iako se među sobom kao pojedinci razlikujemo kao biološka bića, najveći deo svojstava koje koristimo kada hoćemo da identifikujemo sebe i druge, jesu društveno-običajnosne odlike posredstvom kojih je moguće razlikovanje "nas" kao pripadnika jedne društvene grupe, od "njih" kao pripadnika neke druge.
Osećanje pripadnosti određenoj zajednici, koja može da bude etnička ili neka druga, nastaje dakle, zato što postoji svest o istovetnosti nekih predikata koji se, pored zauzimanja iste teritorije, odnose se na isti jezik i običajnost uopšte.
Suštinsko pitanje
Šta jednu naciju čini nacijom predstavlja suštinsko pitanje kolektivnog identiteta doba u kojem živimo, s obzirom na to da je savremeni svet prevashodno podeljen na nacionalne države. Koji su to glavni činioci nacionalnog identiteta, kako nastaju nacije i u čemu se razlikuju od naroda starih vremena, ispostavlja se kao ključno pitanje i danas.
Od presudne su važnosti i istorijski spomenici kao deo vrednosnog običajnog sistema nekog kolektiva, ali i teritorija koju zauzima.
U tom ključu treba gledati i na nedavno diplomatsko skrnavljenje spomenika koji je na prištinskom pravoslavnom groblju podignut palim srpskim borcima za slobodu u Balkanskim i Velikom ratu 1912-1918. godine. Radi se o nedopustivom činu u kojem su, na žalost, učestvovale i nemačka i francuska diplomatska misija u Prištini.
Što se tiče naših odnosa sa Nemačkom tokom 20. veka, opšte je mesto da smo ga proveli kao neprijatelji. Nemci su na srpskim prostorima činili brojne i velike zločine koji se odnose, ne samo na ubijanje ljudi, kao što je na primer streljanje đaka u Kragujevcu, omogućavanje stvaranja (dvaput) nezavisnih hrvatskih država, što je, između ostalog, dovelo i do genocida oličenog u sistemu logora Jasenovac.
U besomučnom bombardovanju Beograda 6. aprila 1941. pogodili su i Narodnu biblioteku na Kosančićevom vencu u Beogradu i time "ubili" veliki deo našeg duhovnog i kulturnog nasleđa.
Ipak, groblja i spomen ploče našim vojnicima nisu dirali. Čak postoji i suprotan primer. Nemački feldmaršal Avgust fon Makenzen, zadivljen hrabrošću srpskih vojnika, podigao je u vreme Velikog rata spomenik na kojem piše "Ovde počivaju srpski junaci". Makenzen, naime, nije uspeo 1915. da okruži srpske odbrambene snage Beograda, usled neočekivanog otpora na Košutnjaku kada je 39 srpskih vojnika dva dana odolevalo napadu čitavog puka od 1.000 vojnika koji su nadirali iz pravca Ade Ciganlije. Spomenik i grobnica srpskih junaka nalazila se u centru nemačkog vojničkog groblja na Košutnjaku gde su sahranjeni i nemački vojnici poginuli tokom borbe za Beograd 1915. godine.
Suprotno iskustvo
Sa Francuzima tokom prošlog veka imali smo uglavnom suprotno iskustvo. Posle Velikog rata, 1932. Francuskoj je čak podignut i velelepni spomenik zahvalnosti na Kalemegdanu na kojem su uklesane poznate reči "A la France", i "Volimo Francusku kao što je ona volela nas 1914-1918". Delo Ivana Meštrovića nalazi se i danas na mestu gde je prethodno bio spomenik Karađorđu podignut 1913. i stradao tokom Velikog rata.
Francuska je, međutim, učestvovala u agresiji na SR Jugoslaviju i bombardovanju Beograda 1999. godine. Sve dobro prema nama, što je učinila tada, prema rečima Žaka Širaka, jeste da spreči rušenje beogradskih mostova (i na tome hvala). Takođe, Francuska je priznala nezavisnost Kosova i jedan je od glavnih vršilaca pritisaka na Srbiju da ga i sama prizna, o čemu svedoči i najnoviji tzv. francusko-nemački plan koji podrazumeva de facto priznanje Kosova. Veći problem je, međutim, u tome što posle tog zahteva sledi i neki novi "plan" koji će od nas tražiti i de jure priznanje što je i krajnji cilj tzv. evrounijske politike sa kojom se traži naše usklađivanje. Takvi politički postupci ne mogu da se nazovu prijateljskim, uprkos emotivnom govoru francuskog predsednika na srpskom jeziku, pred spomenikom na Kalemegdanu prilikom posete Beogradu 2019. godine.
Sa druge strane, od nas se traži da se ponesemo neprijateljski, uvodeći sankcije državi koja, koliko je to moguće, čuva Rezoluciju 1244 prema kojoj Kosovo i Metohija predstavljaju deo Srbije.
Moralno posrnuće
Spomenik srpskim vojnicima na pravoslavnom groblju u Prištini izmešten je na zahtev nemačke i francuske misije u Prištini, a da o tome niko sa srpske strane nije niti konsultovan, niti obavešten.
Umesto ploče sa natpisom "Ovde leže posmrtni ostaci srpskih vojnika palih u ratovima 1912–18", a umesto nje postavljena je crna mermerna ploča sa drugim tekstom: "Francuskim vojnicima palim na Kosovu". Vest o tom događaju delovala je neverovatnom i činilo se da je to još jedna "ujdurma" Prištine koja redovno čini takve stvari sa namerom da zatire srpske istorijske tragove na Kosovu i Metohiji, stvarajući neki novi imaginarni "kosovarski" identitet.
Međutim, demanti, francuske i nemačke misije, na žalost potvrdili su da se to dogodilo na njihov zahtev. Moralno posrnuće ovih, u kulturnom smislu, velikih država, ogleda se najviše u tome što u sklanjanju spomen ploče na tuđem groblju, u tuđoj zemlji, nisu videli ništa loše. Dobro je, međutim, što je spomen ploča najzad ipak vraćena na svoje mesto.
