Crkva ne ćuti pred stradanjem na Kosovu i Metohiji, već ostaje sa svojim narodom na kosovskom raspeću kao što je to uvek činila, saopštila je nedavno Eparhija raško-prizrenska, istine radi i zbog nedovoljne obaveštenosti, kako su naveli, odgovarajući na kritike da srpska Crkva ćuti o Kosovu i Metohiji, i da "izdaje srpski narod sa vrhom države".
U saopštenju je nabrojano na koje je sve načine Eparhija raško-prizrenska konkretno angažovana kada je reč o položaju srpskog naroda i brizi za Srbe na KiM, uz opasku da većina "aktivista" zabrinuta za opstanak Kosmeta ili ne žive stalno ili ne žive uopšte na toj teritoriji.
"Ako neko veruje da će Eparhija raško-prizrenska da povede političke mitinge i revoluciju, i manastir Gračanicu pretvori u političku pozornicu, možemo odmah da kažemo da toga neće biti", ističe se u saopštenju.
Prozivke zbog ćutanja Crkve i izdaje Kosova na koje je reagovala Eparhija raško-prizrenska, ne traju mesecima, kako je navedeno u saopštenju, već godinama. Od onih da se SPC nije oglasila o najnovijem sporazumu o "normalizaciji odnosa" Beograda i Prištine, tzv. Ohridskom, do onih da ne pokazuje brigu za srpski narod na KiM.
Uz veoma opravdanu zabrinutost za sudbinu KiM i položaj srpskog naroda na ovom delu teritorije naše zemlje i dobronamernu upitanost kako bi Crkva trebalo da se odnosi prema tome, primetno je da krug nezadovoljnih "ćutanjem Crkve" obavezno čine i oni koji SPC ućutkuju prezirom i uvredama kad god im se za to ukaže prilika.
Uvek isti mediji, po pravilu oni prozapadni, evroatlantski orjentisani koji nemaju nikakav problem da, na ovaj ili onaj način, legitimišu postojanje "države Kosovo" oštro kritikuju Srpsku pravoslavnu crkvu zbog ćutanja i izdaje KiM zajedno sa vrhom države.
Nisu u takvim izveštajima N1, "Danas", Nove S, mnogo bitni ni Crkva ni Kosovo, koliko je važno poentirati da je patrijarh Porfirije "Vučićev patrijarh". Jer "izdaje Kosovo" koje je u svim drugim izveštajima ovih medija - "davno izgubljeno".
Takođe, politički krugovi koji bi najradije da srpsku crkvu kao "retrogradnu instituciju" vide u nekom mračnom budžaku, odjednom su osetljivi na njeno neoglašavanje oko Kosmeta.
Poput Pavla Grbovića iz Pokreta slobodnih građana Srbije koji je početkom septembra za "Danas" izjavio da iako u sekularnoj državi Crkva treba da bude odvojena od svetovnih poslova, "po pitanju Kosova i Metohije, SPC ne samo da ima pravo, već i legitimitet i obavezu prema preostalim Srbima da ne ignoriše njihovu tešku poziciju".
Kakav je stav SPC
Kada se traži stav Crkve o nekom pitanju nema zvaničnije adrese za to od njenog najvišeg tela, Svetog arhijerejskog Sabora. Godinama unazad, nijedno saopštenje za javnost nakon redovnih sednica ovog crkvenog tela nije prolazilo bez pominjanja Kosova i Metohije i ponavljanja stava srpske Crkve o Kosmetu kao sastavnom delu naše zemlje.
Od godine do godine, Sabor je ukazivao i na druge probleme sa kojima se suočava srpski živalj i SPC na KiM: nasrtaje na imovinu, iseljavanje Srba, nemogućnost povratka srpskog naroda na vekovna ognjišta, otvoreno nasilje nad Srbima i srpskom crkvom.
Najviše crkveno telo, Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve u saopštenju iz one 2012. godine iz koje datira gore citirana izjava patrijarha Irineja saopštilo je da: "U kontekstu domaćeg i međunarodnog dijaloga o statusu južne srpske pokrajine, Sabor smatra da bi nametanje rešenja suprotnih rezoluciji Ujedinjenih nacija broj 1244, Ustavu Srbije i normama međunarodnog prava prouzrokovalo jedino dugoročnu – a možda i trajnu – krizu i nestabilnost".
Sabor kojim sada predsedava patrijarh Porfirije sa poslednjeg zasedanja u maju ove godine poručio je javnosti da "Sabor ostaje pri svom dosadašnjem jednodušnom stavu da se problemi na Kosovu i Metohiji moraju rešavati isključivo dijalogom, zasnovanom na poštovanju Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN i međunarodnim poveljama koje garantuju očuvanje suvereniteta i teritorijalnog integriteta Republike Srbije na ovom prostoru".
Konačno, ili pre svega, u vreme patrijarha srpskog Pavla, 2003. godine, Srpska pravoslavna crkva objavila je Memorandum o Kosovu i Metohiji.
U njemu se, između ostalog, navodi da "niko nema pravo da se odrekne Kosova i Metohije kao neotuđivog dela teritorije srpskog naroda, srpske države i Crkve; da se ispoštuje princip nepovredivosti i nepomerivosti državnih granica, garantovanih međunarodno državnopravnim aktima i Rezolucijom Saveta Bezbednosti br. 1244, koja garantuje celovitost i suverenitet države Srbije na Kosovu i Metohiji".
Bliže tom vremenu, tačnije 1999. godine mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije išao je po Kosmetu i tražio tela ubijenih Srba da ih dostojno sahrani, u doba kada su mnogi ne samo ćutali, nego i okretali glavu, ali su ipak i blaženopočivšem mitropolitu zalepili etiketu "pukovnik".
Dakle, u političkom smislu, srpska crkva se uvek pozivala na Rezoluciju 1244 SB UN i suverenitet Srbije na KiM, u pastirskom pokazivala brigu za opstanak srpskog naroda na Kosmetu i ukazivala na njegovu ugroženost, u kanonskom ukazivala da je njeno sedište na Kosmetu, ustoličenjem poglavara srpske crkve u Pećkoj patrijaršiji, a u liturgijskom vodila brigu da njeni manastiri i crkve, koliko god je to moguće, ostanu molitveno živi i da se u njima redovno održavaju bogosluženja.
Šta su govorili srpski patrijarsi
Srpski narod i srpska crkva, koja je uvek bila uz narod, nikada neće dati svoj pristanak na ovo što se može pročitati danas u štampi – na civilizovano predavanje Kosova, izjavio je svojevremeno 2012. godine patrijarh srpski Irinej, "Vučićev patrijarh" kako su ga krstili prozapadni mediji.
Jedanaest godina kasnije, njegov naslednik na tronu Svetog Save patrijarh srpski Porfirije poručuje vernicima u Hramu Svetog Save: "Crkva nikada nije odstupala od Kosova i Metohije i nikada nije napustila Kosovo i Metohiju. I ne samo što nije odstupala, nego ni u kom smislu nije ostavljala narod i svetinje, sela i gradove, sve ono što Kosovo kao biser jeste".
Patrijarh Porfirije komentarisao je i tzv. francusko-nemački plan za KiM na predavanju na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu u martu ove godine ističući da "SPC ne može da prihvati nijedan pravni i politički model koji se protivi Jevanđelju i osmovekovnom postojanju SPC na KiM".
Obojicu poglavara srpske crkve, prvenstveno zbog "neoglašavanja o KiM" i "podrške pogubnoj državnoj politici" prozivali su da su "Vučićeva marioneta" i "Vučićev čovek".
Jedan je gotovo deset godina bio profesor Prizrenske bogoslovije (patrijarh Irinej), drugi je zamonašen u Visokim Dečanima (patrijarh Porfirije).
Ali nikad tako glasno nisu branili Kosovo u sastavu Srbije niti govorili o stradanju Srba na KiM kao stanovnik svetovne Srbije Pavle Grbović ili "branitelji" svete srpske zemlje sa televizije N1.