Zajednica, opština ili udruženje: Kurti pokušava da objasni ono što je odavno potpisano u Briselu

Premijer privremenih prištinskih institucija Aljbin Kurti izjavio je danas da dijalog sa Beogradom nije među prioritetima njegove vlade, a komentarišući izjavu specijalnog izaslanika EU za dijalog Beograda i Prištine Miroslava Lajčaka da Zajednicu srpskih opština treba formirati prema sporazumima iz 2013. i 2015. godine, kaže da reč "zajednica" ne bi trebalo poistovećivati sa rečima "opština" ili "udruženje", prenosi "Reporteri".

Kurti je upitan i za izjavu evropskog posrednika u dijalogu Miroslava Lajčaka, koji je juče rekao da član 7. dogovorenog aneksa o implementaciji evropskog predloga o normalizaciji govori o sprovođenju sporazuma iz 2013. i 2015. godine, koji je podrazumevao osnivanje Asocijacije opštine sa srpskom većinom.

Kurti je rekao da reč "zajednica" ne treba poistovećivati sa rečju "opština" ili "asocijacija". Šef Vlade je naveo da ovo dvoje "nisu potpuno nezavisni, nisu apsolutno odvojeni jedno od drugog, ali da su "daleko od istog".

On je naveo da se u tački 7. osnovnog sporazuma navodi adekvatan stepen obrazovanja srpske zajednice i naglašava da se u njemu govori o "srpskoj zajednici", a ne opštinama.

"Zajednica nije teritorijalna kategorija, opštine su teritorijalne i administrativne jedinice. Dakle, nije ista stvar. Razumem da nisu potpuno različiti, nepovezani, ali nisu ista stvar. Rekao sam i u Skupštini da sa mog snažnog stanovišta, ne samo političkog, već i pravnog, kada kažemo srpska zajednica, onda automatski idemo na okvirni sporazum za zaštitu manjina prema Savetu Evrope", naveo je Kurti.

Dodajući da je to platforma, Kurti kaže da je njegova vlada posvećena zajednicama, uključujući i srpsku.

On je istakao da ne poriče da su njegovi prethodnici sklopili dva sporazuma, ali je dodao da su oba u prošlosti prekršena. Prema njegovim rečima, prvi sporazum je prekršio sam predsednik Srbije koji je, kako kaže, strukturama Srbije dao nalog za jednokratno uključivanje u kosovski sistem, a potom i za kolektivnu ostavku.

"To je kršenje sporazuma od 19. aprila 2013. Ne poričemo da sporazum iz 2013. postoji, ali istovremeno nalazimo da je prekršen na dvostruki način. A drugi je sporazum iz 2015. nije prošao test Ustava. Ne u dva ili tri članka, već u ukupno 23 članka. Stoga, moramo uzeti u obzir i te elemente", kazao je Kurti.

Ističe da se reč "zajednica" ne može poistovetiti sa reči "opština" ili "udruženje", kao što se reč "narod" ne može izjednačiti sa "republikom".

"Još jednom kažem, oni nisu potpuno nezavisni, nisu apsolutno odvojivi jedno od drugog, ali daleko su od iste stvari", rekao je Kurti novinarima posle sednice vlade.

Početkom 2013. godine nastao je predlog o Zajednici srpskih opština, potpisivanjem Briselskog sporazuma između Beograda i Prištine. Planirano je da ZSO bude samoupravno udruženje opština sa većinskim srpskim stanovništvom na teritoriji Kosova i Metohije.

Očekivalo se da Zajednica srpskih opština bude zvanično uspostavljena još 2015. godine. Ipak, to je odloženo na neodređeno vreme, zbog sukoba oko obima njenih ovlašćenja.

Samo dan kasnije, 10. novembra 2015. godine, vlada privremenih vlasti u Prištini je zamrzla prethodno potpisani Sporazum o uspostavljanju Zajednice srpskih opština. U decembru 2015. godine, Ustavni sud Kosova proglasio je delove sporazuma iz 2013. godine neustavnim.

Od tada je realizacija Sporazuma stavljena na led i Kosovo je upalo u političku krizu uz stalne sukobe između stranaka Albanaca u vladi i opozicije, pri čemu su prve podržavale Sporazum, a druge ga kritikovale, govoreći da će Srbi biti „privilegovani” ako bi Sporazum bio sproveden.