Priština zbog severa KiM užurbano menja zakon o popisu stanovništva

Vlasti u Prištini nameravaju da "veoma brzo" promene zakon o popisu stanovništva, kako bi na jesen sprovele popis u četiri opštine na severu Kosova i Metohije. V. d. načelnika kosovske Agencije za statistiku Iljir Beriša izjavio je, prenose portali na albanskom jeziku, da zbog ostavki gradonačelnika četiri opštine na severu KiM, a zbog toga što predlozi za članove komisija nisu dati na vreme, nisu formirane opštinske komisije koje, kako važeći zakon nalaže, moraju biti aktivne šest meseci pre početka popisa.

Pošto su gradonačelnici Severne Mitrovice, Zvečana, Zubinog Potoka i Leposavića ostavke dali početkom novembra prošle godine, a novoizabrani gradonačelnici nisu još položili zakletve, a početak popisa je zakazan za 1. septembar 2023, zakon o popisu mora hitno na izmenu, kako bi komisije bile formirane i kako bi se sve uklopilo u "zakonske norme" tzv. države.

"Agencija za statistiku Kosova sprovela je sve aktivnosti, ali situacija u četiri severne opštine dovela je do toga da moramo da izmenimo Zakon o popisu stanovništva, jer zakon predviđa da šest meseci pre datuma popisa stanovništva, gradonačelnici opština moraju da daju predloge članova opštinskih komisija za popis. Pošto su predsednici četiri opštine ranije podneli ostavke i predlozi nisu na vreme izneti, kako bi bili u skladu sa zakonom o popisu stanovništva, zakon mora biti izmenjen", rekao je Beriša, prenosi RTV21.

Beriša je rekao da će "zakon vrlo brzo biti poslat na dopunu koji će predvideti slučajeve da se rok od šest meseci ne odnose na lokalne izbore, jer je zakonom predviđeno da šest meseci pre popisa ne bi trebalo da se održe lokalni ili centralni izbori, a na Kosovu su imali lokalne izbore u četiri opštine".

"Sada se mora izmeniti zakon kako bi se omogućilo da gradonačelnici opština budu izuzeci, ili u slučajevima kada opština bira drugog gradonačelnika, znači na drugim izborima, onda može biti izuzetaka i biće izmenjen tako da bude u skladu sa zakonom kojim bi se formirale komisije opština i u ove četiri opštine na Kosovu koje još uvek nisu formirane", razjasnio je Beriša.

Srbi se delimično odazvali popisu 2011.

Odlukom Vlade tzv. Kosova koja je doneta septembra 2022. godine, popis stanovništva na Kosovu i Metohiji biće održan od 1. septembra do 16. oktobra 2023. godine. Poslednji je održan 2011. godine i po onome što je tada utvrdila prištinska statistika, u južnoj srpskoj pokrajini živelo je 1.739.825 stanovnika, od toga 1.616.869 ili 93 posto Albanaca, Srba – 25.532 ili 1,47 posto.

Ovakvi podaci rezultat su činjenice da u četiri opštine na severu KiM, Severnoj Mitrovici, Zubinom Potoku, Leposaviću i Zvečanu, zbog kojih u Prištini sada menjaju zakon, popis nije ni sproveden a u srpskim enklavama južno od Ibra, Srbi su se samo delimično odazvali popisu, odnosno popisano je njih tek nešto više od 25.000.

Odgovor velike većine Srba i severno i južno od Ibra na poziv Prištine na popis, kako sada stoje stvari, da se naslutiti i nepunih četiri meseci pre početka, a poznavaoci kosovskih prilika jednostavno kažu  da će novi popis biti tek "još jedan pečat na tragediju o tužnoj sudbini Srba na Kosovu i Metohiji".

„Odluka o izlasku na popis koji organizuje Priština ne može se prepustiti Srbima iz geta jer su oni samo deo stanovništva koje mora biti popisano. U jednom trenutku posle sukoba OEBS je doneo odluku da se izvrši popis stanovnika ovog prostora i da se njime obuhvate čak i oni Srbi čiji je jedan od roditelja rođen ili živeo na Kosovu. Ta ideja nije sprovedena, a zbog pritisaka, ratova i iseljavanja, jedino je ona imala smisao i pružala je mogućnost za povratak. Svaki popis bez uključivanja proteranih i odseljenih u dugom vremenskom periodu biće legalizacija, pritisaka, ideološke i nacionalističke projekcije i etničkih čišćenja sprovedenih u različitim periodima", izjavio je za RT Balkan Živojin Rakočević, književnik i novinar koji živi u Gračanici, jednoj od srpskih enklava na Kosovu i Metohiji.

Neumoljivi statistički podaci kao i  procene o broju stanovnika u srpskoj pokrajini, pokazuje kako je Srba, iz godine u godinu, iz decenije u deceniju na tom prostoru sve manje, i da su došli do same ivice opstanka na svojoj vekovnoj teritoriji.

Podaci iz turskog katastarskog popisa iz 1455. godine čiji se original čuva u arhivi u Istanbulu, govore da je te godine na Kosovu Srba bilo 98 posto, Albanaca tek jedan posto. Iz veka u vek, broj Albanaca je rastao, 1871. bilo ih je 32 posto, Srba 64 posto, 1921. Albanaca 66, Srba 26 odsto, 1948. Albanaca 68, Srba 24 posto, 1981. Albanaca 77, Srba 15 posto, 1991. Albanaca 88 posto, Srba tek 11 odsto.

Dečanska hrisovulja iz 1330. godine koja sadrži detaljan spisak domaćinstava koja su popisana u Metohiji i severozapadnoj Albaniji potvrđuje da su te godine na ovom području samo tri od 89 naselja bila albanska, od 2.166 gazdinstava, samo 44 su bila albanska.

Etnički očišćeno 312 naselja

Uoči početka novog popisa na KiM, ovog puta u organizaciji vlasti u Prištini, i podatak da je od 10. juna 1999. godine i početka pogroma, stravičnog proterivanja Srba sa Kosova i Metohije, kada je na desetine hiljada Srba u nekoliko talasa bilo prinuđeno da napusti svoje kuće, sela, gradove, od 437 mesta u kojima su Srbi živeli do 1999. godine, etnički očišćeno 312 naselja!

Prema poslednjem popisu stanovništva, onom iz 1991. godine, na Kosovu i Metohiji živelo je 194.190 Srba, dok je broj Albanaca tada procenjen na 1.596.072 stanovnika jer se Albanci te godine nisu odazvali popisu koji je sprovela Republika Srbija. Samo od popisa 1981. do popisa 1991. broj Srba na Kosovu pao je sa 210.000 na 194.000. Za tih deset godina broj Albanaca porastao je sa 1.226.000 na 1.596.000.

Predsednik Srbije Aleksandar Vučić u jednom obraćanju iz 2019. godine, kako u autorskom tekstu iz novembra 2021. godine prenosi asistent na FPN u Beogradu Stefan Surlić, naveo je da je na Kosovu i Metohiji 2017. godine živelo 94.998 Srba, od toga u četiri opštine na severu pokrajine 47,1 posto, a južno od Ibra 52,8 posto.

Na poslednjoj sednici Narodne skupštine Republike Srbije u 2021. godini, Vučić je ponovio da, prema podacima srpskih institucija na Kosovu živi manje od 95.000 Srba. Sa druge strane, OEBS je 2013. godine dao procenu prema kojoj je na Kosovu više od 140.000 Srba. Neke druge procene govore o oko 100.000 Srba na Kosovu i Metohiji od čega 40 posto živi na severu, a 60 posto južno od Ibra. Prema popisu iz 2011. godine Srbi su bili većina u 10 opština na KiM, četiri na severu, Severna Mitrovica, Zvečan, Leposavić, Zubin Potok i u šest, u Štrpcu Gračanici, Klokotu, Ranilugu, Partešu, Novom Brdu, južno od Ibra.