Džabe je takozvano "Kosovo", putem konkursa Nacionalnog saveta Albanaca u Srbiji, bacilo 45.000 evra na umetnost preševskog producenta Ganija Veselija, jer njegovi filmovi, rešio je Viši sud u Vranju, neće biti prikazani u Srbiji.
Vranjsko pravosuđe koje je odlučivalo o sudbini dva njegova ostvarenja rešilo je da zabrani "stavljanje u promet i javno prikazivanje" kratkometražnog filma pod nazivom "Onaj koji je izneverio" ("I pabesi"), koje je snimilo udruženje "Koloseum prodakšn" iz Preševa, i to na osnovu člana 28. Zakona o kinematografiji.
Ta odredba, naime, zabranjuje prikazivanje kinematografskog dela kojim se "zagovara ili podstiče diskriminacija, mržnja ili nasilje prema licu ili grupi lica zbog njihove pripadnosti ili nepripadnosti rasi, veri, naciji, etničkoj grupi, polu, zbog njihove seksualne orijentacije ili bilo koje druge lične imovine".
"Beće je navedenim rešenjem našlo da treba zabraniti stavljanje u promet i javno prikazivanje i kinematografskog dela pod nazivom 'Heshtja Vret', odnosno na srpskom 'Tišina ubija', koje je snimilo isto udruženje, ali do ispunjenja obaveze da autor i producent filma Gani Veseli iz najavne i odjavne špice ukloni obeležje 'Republika Kosovo' i u filmu istakne oznaku da se delo ne preporučuje licima mlađim od 16 godina i o tome dostavi dokaz Višem sudu u Vranju", saopštili su iz ove pravosudne institucije za RT Balkan.
Pri donošenju odluke, veće ovog suda je, uz ostale dokaze, "posebno cenilo" osnovni i dopunski nalaz i mišljenje Filmskog centra Srbije, iz koga, međutim, nisu odgovorili na pitanja koja je o ovom slučaju postavio RT Balkan. Ni sudija, Aleksandra Tošić Arsić, koja je predsedavala većem koje je odluku donelo, u vreme pisanja ovog teksta nije bila dostupna za komentar, tako da, zasad ostaje samo da se nagađa na koji to način sporni film širi mržnju.
Budući da je donekle i logičan zaključak da se pomenuta mržnja odnosi na Srbe, autor dela Gani Veseli požurio je da ustvrdi da njegov film sa Srbima zapravo nema nikakve veze, dok su se analitičari iz Preševske doline koji su govorili za švajcarski "Kanton" odmah požalili da "Srbija, kao i u vreme Miloševića, zabranjuje sve što je albansko".
Veseli ističe da njegova dela ne podstiču mržnju, neprijateljstvo i diskriminaciju, i navodi da dok jedan film govori o čoveku koji je strastveni ljubitelj oružja koga prijatelj prijavljuje policiji, drugi je priča o mladim ljudima koji ubiju svog strica i čiji zločin se otkriva dvadeset godina kasnije.
Producent je srpskim institucijama poručio da će se žaliti, kao i da iz filma neće izbacivati obeležja samoproglašene države koja ga je inače finansirala. Uz to se požalio i na srpski prevod svog dela, tvrdeći da je, kroz njega, naziv filma izgubio smisao. Trebalo bi, kaže, da se film zove "Nevernik".
Inače, zanimljivo je, s obzirom na takav naziv filma, i u najmanju ruku ironično, ako ne i uvredljivo, to da je ilustracija plakata za "Nevernika" - gotovo identična ranijim kinematografskim prikazima stradanja Isusa Hrista.
Budući da iz trejlera za filmove "Nevernik" i "Tišina ubija" nije jasan tačan sinopsis dela, a nadležni koji ostvarenja smatraju spornim nisu precizirali koje zamerke imaju, ne čudi ni što su ovaj slučaj na "Kosovu" doživeli kao idealnu priliku da Srbe optuže za "cenzuru kulture" i "kulturocid".
Što je prilično neobično, imajući u vidu da se u Beogradu, već godinama (uglavnom) nesmetano odvija filmski festival "Mirdita, dobar dan" , i to uz podršku, ni manje ni više nego ministarstva kulture samoproglašene države.
Zaljubljenici u teorije zavere tvrde i da je "kampanja" protiv Veselijevih filmova dugo i brižljivo planirana osveta zbog svojevremene zabrane projekcije ostvarenja "Balkanska međa" u Bujanovcu.
Direktor tamošnjeg Doma kulture Jetmir Ismaili, koji je ovih dana u policiji davao izjave o Veselijevim filmovima, svojevremeno je, naime, iz tamošnjeg bioskopa proterao srpsko-ruski film "Balkanska međa", koji prikazuje akciju ruskih specijalaca na prištinskom aerodromu neposredno posle bombardovanja 1999. godine.
I to pod obrazloženjem koje je vrlo slično onom kojim nadležni organi u Srbiji pravdaju zabranu filmova preševskog producenta: plašio se, kaže, da će film izazvati mržnju među građanima.
Ali, iako u Srbiji Gani Veseli nije uspeo da nađe publiku, reditelj iz Preševa ipak je stekao obožavaoce među prištinskim funkcionerima. Na prištinskoj premijeri gost mu je bio ni manje ni više nego Aljbin Kurti, ali i savetnik prvog potpredsednika privremene vlade "Kosova" Besnika Bisljimija, doskorašnji šef Nacionalnog saveta Albanaca u Srbiji - Ragmi Mustafi.
Mustafijeva privrženost sedmoj umetnosti, inače se baš zbog Veselija našla na testu početkom godine, kada su ga iz stranke "Alternativa za promene" Šćiprija Arifija optužili za zloupotrebu novca na konkursu Saveta, na kome je, gle čuda - upravo Veseli bio jedan od najvećih pojedinačnih dobitnika.
No, nisu samo Kurti i Mustafi jedini uticajni prijatelji reditelja kome je u srpskim bioskopima stavljena rampa.
Jer, on je po pisanju nekih medija član, ali i aktivista Partije demokratskog delovanja, Šaipa Kamberija, inače narodnog poslanika u Skupštini Srbije koji se proslavio kada je, posle sastanka sa američkim zvaničnicima u Vašingtonu zatražio osnivanje Zajednice albanskih opština u "preševskoj dolini".