Upozorenje: Oružje u kući povećava rizik od porodičnog nasilja i femicida

Većinu žrtava porodičnog nasilja koje je počinjeno vatrenim oružjem čine žene, dok oružje u kući povećava mogućnost od smrtnog ishoda nasilja i teških povreda, pokazuju brojna istraživanja.

Oružje se često koristi i za zastrašivanje, pretnje, vršenje psihičkog, ali i seksualnog nasilja, a žrtve nasilje ne prijavljuju institucijama ili se teže obraćaju nekom za pomoć iz straha da nasilnik ne upotrebi oružje.

Istraživanje pod nazivom "Karakteristike i prevencija slučajeva femicida – suicida počinjenih vatrenim oružjem u intimnom partnerskom odnosu", koje su za UNDP realizovale dr Tanja Pavlov i Vedrana Lacmanović, pokazuje da se u poslednjih dvanaest godina u Srbiji godišnje desi oko 30 femicida, dok broj žena ubijenih vatrenim oružjem varira, piše "Politika".

Najveći procenat ubistava vatrenim oružjem u ukupnom broju femicida u Srbiji zabeležen je 2015. godine – 45 odsto, dok je najmanji bio 2018, kada je na taj način usmrćeno 20 odsto žena.

Udeo ovako izvršenih femicida praćenih suicidom bio je najveći 2017. godine – 57 odsto, a najmanji 2016. godine, kada je 18 odsto ubica oduzelo i sebi život vatrenim oružjem.

Najveći procenat femicida–suicida počinjen je vatrenim oružjem u intimnim partnerskim relacijama, više u gradu nego u selu, i više u javnom prostoru u odnosu na privatni prostor.

U odnosu na region, ova dela najčešće su činjena u Vojvodini i Šumadiji i Zapadnoj Srbiji, a najčešće korišćeno oružje bio je pištolj, nepoznatog vlasnika i u nelegalnom posedu.

Ove slučajeve femicida–suicida i u partnerskom i u porodičnom odnosu prate visok stepen brutalnosti sa smrtonosnim, često i višestrukim ranama na glavi ili grudima žrtve, kao i samoubistvo učinilaca hicem u slepoočnicu.

Najveći procenat žrtava bio je u mlađim srednjim godinama, dok su učinioci bili u srednjim i starijim srednjim godinama.

Prema nacionalnoj pripadnosti, i žrtve i učinioci su u najvećem procentu srpske nacionalnosti, ali ima i pripadnika nacionalnih manjina.

Njihove relacije su u neznatno većem procentu bile partnerske (emotivne i seksualne) u odnosu na supružničke, ali su u znatno većem procentu bili bivši partneri, nego bivši supružnici.

Jednak procenat žrtava i učinilaca, oko 44 odsto, imao je prethodne brakove ili vanbračne veze, u polovini slučajeva imali su decu koja nisu bila zajednička, a u svega trećini slučajeva imali su zajedničku i često odraslu decu, te sukobi oko zajedničke dece i starateljstva nad njima nisu bili relevantni.

Pristup vatrenom oružju, bez obzira na to da li je u legalnom ili nelegalnom posedu, kao i rad u službama ili hobiji koji podrazumevaju posedovanje oružja, spadaju u najznačajnije rizike za ovu vrstu femicida.

U druge uzroke femicida spadaju ljubomora i različite vrste kontrolišućeg ponašanja učinioca prema žrtvi, kao i napuštanje partnera, odnosno planiranje ili najava napuštanja.