Francuska ukida srpsku kulturnu baštinu na Kosmetu: Novo Brdo, despot Stefan i Fadilj Hodža

Ambasador Francuske u Prištini Olivije Gero oglasio se na društvenoj mreži Iks snimkom koji prikazuje "otkriće kosovskog bogatog istorijskog nasleđa u Novom Brdu, kome su sve zajednice doprinele", pridružujući se na taj način tendencijama lažne države Kosovo da u akciji prisvajanja srpskog nasleđa na Kosmetu otuđi i lokalitet Novo Brdo.

Reakcije korisnika pomenute mreže na Geroove reči i snimak novobrdske tvrđave s koje se vijori zastava tzv. Kosova su burne – počev od onih da francuski ambasador falsifikuje istoriju, zatim pitanja šta termin Novo Brdo znači na albanskom jeziku, do onih kako bi bilo da ambasador Srbije u Parizu izjednači francusku kulturnu baštinu s arapskom.

Ono što francuski ambasador previđa bilo je poznato francuskim piscima još u 15. veku – putopisac i dvorski savetnik Bertrandon de la Brokijer, prolazeći kroz Srbiju 1433. godine, zapisao je, između ostalog, da despot Đurađ Branković godišnje dobija 200.000 dukata prihoda od rudnika Novo Brdo.

Inače, Srpska akademija nauka i umetnosti objavila je još 2019. rad "Manipulacija identitetom materijalnog nasleđa Novog Brda" u kojem je istakla da je arheološka istraživanja Novog Brda 1960-ih godina političkom odlukom zaustavio etnički Albanac, svojevremeno najviši politički rukovodilac na Kosovu i Metohiji Fadilj Hodža.

"Nas to uopšte ne interesuje, to je srpski spomenik", rekao je Hodža 1967. godine (Glasnik Srpskog arheološkog društva 5 /1989/ 142–144).

No, pomenuta istraživanja, započeta 1952, do tada su već potvrdila tačnost podataka iz pisanih izvora o tom gradu, koji su krajem 13. veka osnovali i kasnije podržavali – kao jedno od najznačajnijih privrednih i urbanih središta srednjovekovne Srbije – vladari iz dinastija Nemanjića, Mrnjavčevića, Lazarevića i Brankovića, konstatuje SANU, ali i dodaje da se prepis "Statuta Novog Brda" despota Stefana Lazarevića, nastalog 1412. godine u okviru Zakona o rudnicima, čuva u njihovom arhivu.

Zvanični sajt kosovskog ministarstva kulture, na kojem se prećutkuje bogata srpska prošlost Novog Brda, već duže vreme nudi svojim posetiocima i niz neodrživih tvrdnji o novobrdskoj pravoslavnoj Crkvi Svetog Nikole kao ostatku nepostojeće rimokatoličke Artanske katedrale.

Nažalost, prikrivanje naučno utvrđene istine i iznošenje netačnih podataka predstavljali su samo prvi korak u neprihvatljivom smeru. Prenebregavajući rezultate dugogodišnjih istraživanja, Arheološki institut "Kosova" započeo je, uz podršku Ambasade SR Nemačke u Prištini, naučno i stručno neutemeljenu "rekonstrukciju" starijeg dela Crkve Svetog Nikole – dajući mu oblik trobrodne bazilike, koji zasigurno nije imao, precizirala je SANU.

"Zatvarajući oči pred podacima kojima raspolaže nauka, naslednici Fadilja Hodže spremni su, očevidno, da u političkoj neprincipijelnosti odu mnogo dalje od njega", navela je SANU, a u tome im očigledno pomaže i ambasador Francuske na tzv. Kosovu Olivije Gero.