Svet
Trka u naoružanju: SAD proizvode 50 lovaca F-35 godišnje, a Kina 120 aviona J-20
Američki avioni F-35 nalaze se na udaru kritika zbog svoje nepouzdanosti i prevelike cene, dok proizvodnja kineskih lovaca iste generacije nastavlja da raste
Gigant američke vojne industrije "Lokid Martin", koji proizvodi avione F-35, doživeće značajan finansijski udar u 2023. godini. Problemi sa proizvodnjom doveli su do manjka od oko 50 aviona, za koje se očekuje da će firmu koštati stotine miliona dolara prihoda, piše portal "Bulgarijan militari".
Pad u proizvodnji jednak je trećini godišnje proizvodnje u normalnim uslovima, a veći je od narudžbine američkih oružanih snaga, koja u proseku iznosi oko 48 aviona godišnje. "Lokid Martin" planira da isporuči između 147 i 153 aviona F-35 svojim klijentima u tekućoj godini.
I pored finansijske "rupe" od između 210 i 350 miliona dolara, finansijski direktor "Lokida" Džej Malav ostaje optimista. On veruje da ta kompanija može da spase deo izgubljenog novca i da prestigne postignute ciljeve za 2024. godinu.
Dok se američka vojna industrija muči, proizvodnja kineskih aviona pete generacije J-20 povećana je na čak 120 letelica godišnje. Američki F-35 i kineski J-20 su jedina dva aviona te generacije koji se proizvode i nalaze u upotrebi.
Oba aviona predstavljaju vrhunac vojne tehnologije, ali kineski J-20 ima veći i moćniji motor, koji ga čini podesnijim za duže misije i borbe u vazduhu.
Program TR-3
Program TR-3 ima za cilj unapređenje displeja, kompjuterske memorije i procesne moći aviona F-35. On predstavlja uvod u još ambiciozniji "blok 4" standard, koji će unaprediti sposobnosti elektronskog ratovanja, prepoznavanje meta i vatrene moći.
"Blok 4" unapređenja će povećati kapacitet tih aviona sa četiri na šest raketa vazduh-vazduh, čime će biti smanjeno zaostajanje za avionom J-20, koji može da nosi osam raketa.
Prva grupa aviona F-35 TR-3 trebalo je da uđe u upotrebu u aprilu, ali su nepredviđene prepreke to pomerile na decembar tekuće godine.
Program razvoja aviona F-35 suočio se sa mnogim problemima, zbog čega se našao na udaru kritika kako vojnih, tako i civilnih rukovodilaca. Jedan od glavnih problema početkom prošle godine predstavljao je loš učinak motora F135, čija je ispravka koštala više milijardi dolara.
Inostrani korisnici tih aviona takođe su iskazali svoje nezadovoljstvo. Odbor za odbranu oružanih snaga Južne Koreje otkrio je prošlog oktobra da su njihovi F-35 doživeli 234 problema tokom osamanestomesečnog perioda. Reč je o 172 incidenta u kojima ti avioni nisu bili operativni, kao i 62 slučaja u kojima nije bilo moguće sprovesti zacrtane misije.
Kako navodi portal "Bulgarijan militari", ti problemi učinili su američke avione ranjive u potencijalnim okršajima sa kineskim avionima J-20 i FC-31, pa čak i sa ruskim avionima starije generacije poput Su-57.
