Svet
Stručnjaci UN upozorili Estoniju: Onemogućavanjem školovanja na ruskom rizikujete kršenje ljudskih prava
Obavezan prelazak na nastavu na estonskom uskratio bi manjinskom ruskom stanovništvu, koje čini skoro četvrtinu ukupne populacije Estonije, da se školuje na svom jeziku
Odluka Estonije da efektivno ukloni nastavu na ruskom jeziku, koji se u toj zemlji vodi kao manjinski, mogla bi biti kršenje ljudskih prava, upozorili su stručnjaci UN u novom izveštaju.
Podsetimo, skoro četvrtina stanovništva Estonije su etnički Rusi.
"Čini se da skorašnje izmene u zakonu ozbiljno ograničavaju obrazovanje na jezicima manjina u Estoniji tako što čine prelazak na obrazovanje na estonskom jeziku obaveznim za sve predškolske i školske ustanove, uključujući one koje drže nastavu na manjinskom jeziku ili su dvojezične institucije", poručili su stručnjaci UN u izveštaju objavljenom na sajtu Kancelarije visokog komesara za ljudska prava (OHCHR).
Novi zakon koji je estonski parlament usvojio u decembru izaziva "ozbiljnu zabrinutost" jer uvodi "restriktivne i potencijalno diskriminatorne mere koje utiču na prava etničkih i jezičkih manjina u obrazovanju."
Uprkos tome što zakon dozvoljava ograničeno "učenje jezika i kulture" za decu koja su pripadnici manjina i čiji maternji jezik nije estonski, stručnjaci UN tvrde da je tim zakonom "jezik manjina efektivno eliminisan kao nastavno sredstvo."
U izveštaju se ističe da Rusi čine "značajan deo stanovništva zemlje" i da je, uprkos protestima roditelja i dece, više škola na ruskom jeziku zatvoreno proteklih godina.
Takva ograničenja u obrazovanju na jezicima manjina "u suprotnosti su sa međunarodnim instrumentima o ljudskim pravima", rekli su stručnjaci, dodajući da su sada u kontaktu sa estonskom vladom po tom pitanju.
Prošlog decembra, estonski parlament usvojio je zakon koji ima za cilj da olakša prelazak na obrazovanje na estonskom jeziku širom zemlje. Počev od 2024. godine, svi nastavnici će morati da znaju estonski na nivou C1 prema Zajedničkom evropskom referentnom okviru za jezike, dok su direktori morali da imaju isti nivo znanja do početka ovog meseca.
Napor Estonije da smanji upotrebu ruskog dolazi pošto je vlada u Talinu, na čelu sa premijerkom Kajom Kalas, dala podršku Ukrajini u sukobu sa Moskvom i počela da se obračunava sa svojim ruskim stanovništvom.
U maju su estonske vlasti zapretile da će uhapsiti i kazniti svakoga ko pokazuje simbole "agresora" ili sluša sovjetsku ili rusku patriotsku muziku, u suštini zabranivši proslavu Dana pobede nad nacističkom Nemačkom.
U aprilu je Talin takođe zabranio ruskim državljanima ulazak u zemlju, čak i ako poseduju nekretnine, osim ako nemaju boravišne dozvole u EU ili članove porodice u Estoniji.
