Vođa Hamasa Jehija Sinvar nedavno je izjavio da ova organizacija raspolaže sa gustom mrežom tunela ispod Pojasa Gaze, ukupne dužine od preko 500 kilometara, koja obuhvata površinu od 360 kvadratnih kilometara, što je dvostruko veće od površine Vašingtona, piše ruski geopolitičar Leonid Savin za sajt "Geopolitika".
Hamas je već, tokom 2009. i 2014, doživeo granatiranje, vazdušne i kopnene napade Izraelskih odbambenih snaga (IDF). Komandne strukture Hamasa i ljudstvo mogu da prežive njihove artiljerijske i vazdušne napade.
Nedavno je američki vojni strateg Edvard Litvak upozorio da će Izrael, ukoliko se usredsredi na uništavanje tunela, praktično postati nemoćan, zato što ratovanje u tunelima zahteva specifične veštine detekcije, opremu, oružje za blisku borbu, korišćenje posebnih štitova i respiratora.
Ispod Gaze postoji nekoliko vrsta tunela. Duž severne granice sa Libanom, Hezbolah je koristio bušilice sa dijamantskim vrhom da proseče prolaze u steni.
Na južnoj granici, tuneli od Gaze do Egipta dugo su korišćeni za šverc robe.
Izraelci do sada nisu imali velikog uspeha u uništavanju tunela
Prema Izraelskim odbrambenim snagama (IDF), Hamasova podzemna odbrambena i ofanzivna struktura je odlično snabdevena hranom i gorivom, što omogućava Hamasu da izdrži dugotrajnu opsadu. Ulazi u tunele nalaze se u raznim zgradama, poljima i u pustinji koja okružuje Gazu. Pronaći ove ulaze je kao da tražite iglu u plastu sena.
Izraelske snage su se već ranije, 2014. godine, suočile sa fenomenom tunelskog rata, u operaciji "Nesalomljiva strela". Tokom ove kampanje, izraelske trupe su u Gazi pretrpele velike gubitke, suočavajući se sa teškoćama u lociranju i uništavanju tunela.
Iz toga razloga, Izrael je stvorio specijalnu jedinicu za borbe u tunelima, koja se naziva "Samur" (lasice).
Izraelske tunelske jedinice uvežbavale su podzemno ratovanje u veštačkom gradu Baladija, koji se nalazi u vojnoj bazi u pustinji Negev, ali do sada nisu imale naročitog uspeha u uništavanju tunela.
Upotreba podzemnih prolaza i objekata u ratne svrhe nije nešto novo. Tuneli su još u davna vremena korišćeni u ratovima.
Drevni Jevreji su koristili tunele u pobunama protiv Rimljana. Tokom srednjeg veka, tehnika kopanja tunela u Evropi je znatno unapređena. Kinezi su prokopali tunele kako bi napali Japance tokom okupacije.
Čuvena Mažino linija u Francuskoj je imala sistem podzemnih tunela i bunkera, koje su Nemci 1940. jednostavno zaobišli, prinudivši Francuze na predaju.
U Vijetnamu, Severnoj Koreji i Avganistanu američka vojska se već suočila sa tunelskim ratom. Tokom Hladnog rata, sistemi podzemnih bunkera stvarani su i u SSSR-u i u SAD, a bili su uglavnom predviđeni za smeštaj komandnih centara.
Rastući značaj "tunelskog rata" u savremenim sukobima
Krajem 2017, američka vojska je potrošila 572 miliona dolara da obuči i opremi borbene brigade za borbu u podzemnim strukturama ispod gusto naseljenih urbanih područja. Godine 2018. izgrađen je centar za obuku u podzemnom ratovanju u Fort Bregu, u Severnoj Karolini.
U novembru 2019. godine, američka vojska je izdala priručnik za podzemno ratovanje, u kome se tvrdi da će se podzemne strukture sve više koristiti u savremenim oružanim sukobima. Ovde se navodi i da jedinice koje ratuju u tunelima moraju da nauče da efikasno "komuniciraju, savladavaju teške prepreke i napadaju neprijateljske snage."
Američke oružane snage su iskustvo u tunelskom ratu sticale i u Siriji, gde su teroristi iz ISIS-a i drugih anti-vladinih grupa intenzivno koristile tunele.
U SAD postoje tuneli duž granice sa Meksikom, koje koriste narko-karteli za šverc droge i ilegalnih migranata preko granice. Američka vlada je izgradila i poseban tunel u Jumi, koji je korišćen za obuku i ispitivanje raznih tehnika uništavanja tunela, poput akustičnih detektora, generatora elektromagnetnih talasa, robota opremljenih senzorima i specijalnih anti-bunkerskih bombi.
Godine 2015. američki profesor vojne istorije Pol Springer upozorio je na rastući značaj "tunelskog rata" u savremenim sukobima. Springer upozorava da je proces uništavanja mreže tunela skup i dugotrajan, i da zahteva mnogo više žrtava nego borbe na površini.
I ruska vojska se nedavno suočila sa tunelskim ratom, u podzemlju "Azvostalja" u Marijupolju. Međutim, ovo je industrijska infrastruktura, koja se veoma razlikuje od tunela projektovanih u vojne svrhe.
U trenutnoj konfrontaciji, zaključuje Savin, Izrael ne može da uništi Hamas, koji je čvrsto utvrđen u podzemnoj mreži tunela. Upravo zbog toga, IDF koristi taktiku "spaljene zemlje", pokušavajući da zaplaši Palestince.