Dan "D" obuhvata iskrcavanje nekoliko desetina američkih, engleskih i kanadskih jedinica, na pet različitih plaža u francuskoj Normandiji. To iskrcavanje, pod šifrovanim nazivom "Overlord", označilo je otvaranje Drugog fronta, koje su saveznici godinama, još od 1941. godine, obećavali sovjetskom vođi Staljinu.
Posle više od godinu dana priprema, operacija "Overlord" je započela 6. juna 1944. Operacije u Normandiji će potrajati sve do kraja jula.
Skoro 7.000 brodova i desantnih čamaca bilo je uključeno u ovu operaciju, sa ukupno 156.000 ljudi i 10.000 vozila. Tokom izvođenja ove operacije poginulo je ukupno 4.400 vojnika zapadne koalicije, dok je 9.000 ranjeno.
Tačni gubici na strani Nemaca nisu poznati, ali se procenjuju između 4.000 i 9.000 ljudi. Takođe, u bombardovanju zapadnih saveznika je poginulo i hiljade francuskih civila.
Na sam dan "D", nemački gubici verovatno nisu iznosili više od hiljadu ljudi.
Međutim, približno u isto vreme, krajem juna, na Istočnom frontu počela je velika operacija Crvene armije "Bagration", u kojoj su ruske trupe Nemcima nanele težak poraz, tokom koje je ubijeno oko pola miliona nemačkih vojnika, a čitava nemačka Grupa armija "Centar" je potpuno uništena.
Crvena armija je potom, 3. jula, oslobodila glavni grad Belorusije, Minsk, posle čega su usledila oslobađanja glavnih gradova baltičkih republika, Moldavije i Bukurešta.
Oslobađanje Moldavije, uključujući i prestonicu Kišinjev, predstavljalo je jedan od "deset Staljinovih udaraca", kojima je konačno uništena grupa armija "Južna Ukrajina", sačinjena od nemačkih i rumunskih trupa.
Bio je to, zapravo, istinska završnica Drugog svetskog rata, jer je posle nje, preostajala još samo epohalna Bitka za Berlin.
Veliki otadžbinski rat
Kako zaključuju ruski i pojedini zapadni istoričari, Crvena armija je pobedila nacistički Treći rajh. O tome svedoči niz podataka, između ostalih, i podaci o nemačkim vojnim gubicima na Istočnom frontu.
Još jedan od mitova Zapada je onaj o američkoj pomoći, koja je, navodno, omogućila pobedu Crvene armija. Ipak, Britanija dobila ukupno 31,4 milijarde dolara, a SSSR, od kraja 1941. do 1945, svega 11,3 milijarde dolara.
U Rusiji, ovaj sukob se danas s pravom naziva Velikim otadžbinskim ratom. Neki istoričari ga nazivaju i Rusko-nemačkim ratom, ili Sovjetsko-nemačkim ratom.
Istočni front je bio daleko najveće i najkrvavije bojište Drugog svetskog rata, pored koga iskrcavanje u Normandiji izgleda samo kao mali i uzgredni okršaj.
Zapravo, sa ruskim bojištem se ne može uporediti nijedan sukob u istoriji čovečanstva. Uključivao je više kopnenih borbi nego svi ostali frontovi Drugog svetskog rata zajedno.
Crvena armija je tokom Drugog svetskog rata nanela ukupno 80 odsto gubitaka nemačkim oružanim snagama, što iznosi preko 2,5 miliona ljudi.
Osim toga, iskrcavanje u Normandiji je usledilo tek na kraju Druogog svetskog rata. Bitke u zapadnoj Evropi tokom 1944. i 1945, po svojim razmerama i žestini, ne mogu se porediti sa onim što se dešavalo na Istočnom frontu.
Sovjetsko-nemački front je sve do 9. maja 1945. bio najznačajniji front u Evropi. To pokazuju i podaci da su u januaru 1945, kada je nemačka komanda, zbog Ardenske ofanzive, uložila maksimalan napor na Zapadnom frontu, jedinice Vermahta na Zapadu brojale svega 73 divizije, dok se na Istoku nalazilo 179 nemačkih divizija.
Rusija je istinski pobednik Drugog svetskog rata
Gubici Vermahta na Istočnom frontu bili su odlučujući za ishod Drugog svetskog rata. Teško je precizno odrediti broj žrtava, ali spisak jedinica Vermahta pokazuje da je tokom Drugog svetskog rata na Istočnom frontu uništeno ukupno 130 nemačkih divizija.
Osim toga, rat je naneo ogromne gubitke i patnje civilnom stanovništvu ne samo u Sovjetskom Savezu, već i u čitavoj Istočnoj Evropi. Iza linija fronta, zverstva prema civilima u zonama pod nemačkom okupacijom bila su uobičajena, uključujući i istrebljenje Jevreja, zloglasni Holokaust.
U stvari, nemački "Prodor na Istok" bio je motivisan snažnim antislovenskim rasizmom. Ništa slično nije postojalo na Zapadnom frontu, a upravo to je dovelo do ogromne brutalnosti, i prema vojnicima i prema civilima.
Konačno, ukupni gubici SAD u ratu, od svim frontovima, iznosili su 300.000 života, što je svega 0,2 odsto stanovništva, prema 26 miliona, koliko je izgubio SSSR.
Američki pisac Ernest Hemingvej je na jednom mestu zapisao: "Svako ljudsko biće koje voli slobodu duguje Crvenoj armiji više nego će moći da joj se oduži tokom svog života."
Kako je zaključio slavni američki pisac Gor Vidal, "SAD uopšte nisu pobedile u Drugom svetskom ratu": "Zapravo, pobedio je Sovjetski Savez, i to uz ogromne žrtve, što je posle rata sasvim pogrešno predstavljano."
Staljin i Sovjetski Savez, dodao je Vidal, ubrzo su u SAD "pretvoreni u neprijatelja goreg od Hitlera, u lažnu pretnju po američku naciju".