Magazin
Posle predatora "ribe pauka", Jadran nastanile novije vrste: Šta na to kažu morski biolozi
Deo ovih vrsta riba, algi i beskičmenjaka se brzo razmnožava, a nema prirodnog neprijatelja na ovim prostorima, pa tako mogu postati invazivne, odnosno pogubne za lokalnu bioraznolikost
Tokom ove i prethodne godine na Jadranskom i Sredozemnom moru je po prvi put zabeležena pojava nekih novih vrsta riba, a jedna od njih je tzv. riba veverica.
Iz Ministarstva ekonomije i održivog razvoja Hrvatske saopštili su nedavno da je na Jadranu nedavno zabeležena i vrsta gonič iglica (Tylosurus krokodilus). Riba veverica po prvi put je ugledana 2022. godine u Italiji kod Trsta.
"Radi se o suptropskoj ribi atlantskog porekla, koja u prirodnom području rasprostranjenosti živi uz koralne grebene na dubini od nula do 180 metara. Njeno prirodno stanište je u zapadnom delu Atlantskog okeana, od Severne Karoline u SAD-u do Brazila, zatim na ostrvu Asension i Sveta Helena u centralnom delu južnog Atlantskog okeana i od Gabona do Angole u istočnom delu okeana", navode morski biolozi.
Iz hrvatskog ministarstva otkrili su da joj pogoduju topla klima, te da bi zbog zagrevanja mora usled klimatskih promena moglo doći do širenja ove, ali i drugih stranih vrsta.
Neven Iveša, diplomirani inženjer biologije sa Univerziteta Jurja Dobrile u Puli navodi da je nekoliko razloga za to.
"Ispuštanja balastnih voda mogu se smatrati glavnim uzrokom unosa novih vrsta u nova staništa. Mogući su i zbegovi iz akvarijuma ili akvakulture, ali takvi slučajevi su puno ređi. Nove vrste se detektuju upravo na područjima saobraćajnih luka kao npr. u Tršćanskom zalivu. Poslednjih godina širom planete beleže se i prirodne migracije tropskih i suptropskih vrsta prema severnim delovima hemisfere, čemu doprinosi globalno zagrevanje, odnosno povećanje prosečne temperature mora", objasnio je Iveša.
Neke vrste mogu postati invazivne
Što se tiče ribe veverice, Iveša za N1 navodi da je njeno ponovno pojavljivanje u Jadranskom moru verovatno posledica ispuštanja balastnih voda.
Slično smatra i magistar biologije Zrinka Jakl, načelnicaa Programa zaštite prirode u Udruženju za prirodu, okolinu i održivi razvoj Sunce.
Ona naglašava i ulogu Sueckog kanala koji je spojio Sredozemno i Crveno more, a kojim je omogućen dolazak tropskih vrsta u Sredozemno more. Uz to, veliku ulogu u nastanjivanju tropskih vrsta odigralo je i povećanje temperature mora, kao i intenzivan pomorski saobraćaj.
Međutim, nisu samo ribe noviteti u Jadranskom moru.
"Postepeni dolazak ovih vrsta od juga prema severu Sredozemnog mora i Jadrana beleži se već dugi niz godina. Ribe su najočigledniji novi stanovnici, međutim reč je i o novim vrstama algi i beskičmenjaka. Deo ovih vrsta se brzo razmnožava, a nema prirodnog neprijatelja na ovim prostorima, pa tako mogu postati invazivne, odnosno pogubne za lokalnu bioraznolikost", istaknla je ona.
Navela je i neke primere.
"Primer takve vrste je riba paun ili vatrenjača (Pterois miles), tropska vrsti koja je već nanela značajnu ekonomsku štetu u mnogim netropskim morima, a 2021. je prvi put zabeležena i u Jadranu. Reč je o predatoru koji se hrani svim vrstama riba u priobalju i to pogotovo manjim ribama. Ima otrov u gotovo svim leđnim perajama i ubod je vrlo bolan, ali retko može izazvati ozbiljnije posledice. Ovom vrstom se hrane jedino veći predatori poput morskih pasa, raža i kirnji, međutim ove vrste su u Jadranu prepolovljene su i na ivici izumiranja", objašnjava ona.
