Kardašijani iz Bakingemske palate

Ako se, nakon smrti kraljice Elizabete II i krunisanja Čarlsa III, stanje monarhije u Velikoj Britaniji moglo oceniti kao uzdrmano i onespokojavajuće, posle izlaska knjige Omida Skobija "Završnica" nije nikakvo preterivanje reći da je ova hiljadugodišnja britanska institucija na svojim najnižim granama.

Skobi, britanski novinar iranskog porekla i višegodišnji izveštač iz dvora za američki Ej-Bi-Si, objavio je provokativnu knjigu koja je uzburkala britansku i svetsku javnost time što je taksativno podsetila na sve skandale i afere koji su pratili Vindzore tokom prethodnih nekoliko decenija, ali i otkrila neke nove, dosad nepoznate insajderske detalje iz zakulisnog života Bakingemske palate.

Glavna Skobijeva "bomba", kojom se već nedeljama naslađuju tabloidi u Britaniji, tiče se informacije koja je objavljena samo u holandskom prevodu knjige, a koja eksplicitno navodi da su princ Čarls (sada kralj Čarls) i vojvotkinja Kejt (sada princeza od Velsa) bili članovi kraljevske porodice koji su pred porođaj vojvotkinje od Saseksa, Megan Markl, bili vidno zabrinuti zbog potencijalne tamne boje kože Harijevog tada nerođenog sina Arčija.

Ovaj neprijatan podatak prethodno je iznela Megan Markl tokom čuvenog intervjua kod Opre Vinfri u martu 2021, ne navodeći pritom o kojim se članovima porodice radi, što je dovelo do optužbi za rasizam širom sveta i velikog nezadovoljstva među tamnoputim podanicima britanske krune koji su u tome videli dokaz da su, uprkos svim politički korektnim saopštenjima i progresivnim izjavama, obojene osobe suštinski nepoželjne u višim slojevima britanske aristokratije.

Rasizam je inače jedna od bolnih tačaka britanske kraljevske porodice još od vremena kada je kraljica Elizabeta I 1562. ozakonila robovlasništvo kada je dozvolila pomorskom komandantu Džonu Hokinsu da kidnapuje Afrikance i da ih, kao brodski teret, prevozi i prodaje na Karibima.

Za vreme vladavine kralja Čarlsa II britanska kruna finansirala je trgovinu robljem tako što je osnovala i upravljala Kraljevskom afričkom kompanijom Engleske koja je za nešto više od sto godina nasilno otela, transportovala i prodala preko 12 miliona robova iz Afrike.

Ne može se precizno utvrditi koliki deo današnje imovine od preko milijardu funti koju je kralj Čarls nasledio od svoje majke direktno potiče iz aktivnosti vezanih za trgovinu robljem, ali ugledni ekonomski istoričari koje Skobi citira navode da je barem polovina ukupnog zvaničnog kraljevskog imetka stečena na neljudskom tretmanu robova i imperijalnoj pljački po kolonijama.

Sa takvim porodičnim nasleđem iz prošlosti, svaki nagoveštaj predrasuda i rasne netolerancije članova dinastije Vindzor ostavljaju izrazito gorak ukus u ustima i samo potvrđuju stereotipe o britanskoj aristokratiji kao gomili belih hiper-privilegovanih, arogantnih rasista.

Sada kada je Skobi, koga bije glas da je vrlo blizak sa vojvotkinjom od Saseksa, obznanio u svojoj knjizi imena "rasista" u kraljevskoj porodici, a da je pritom jedan od njih i sadašnji suveren, jasno je da su rukavice skinute i da su Saseksi iz svog američkog iznanstva objavili otvoreni rat ostatku porodice i samoj instituciji monarhije.

Tom otvorenom neprijateljstvu unutar porodice prethodile su, kako Skobi navodi i dokumentuje u knjizi, brojne prljave medijske igre i podmetanja u kojima su pi-ar timovi Kensington palate (Vilijam i Kejt) preko svojih kontakata i veza u britanskim tabloidima konstantno vodili izrazito negativnu medijsku kampanju protiv Megan, prikazujući je kao bahatu, razmaženu i narcisoidnu.

Skobi u knjizi navodi slučaj medijskog raspeća Harija i Megan kada su 2019. putovali na Ibicu privatnim avionom Eltona Džona, što je trebalo da istakne njihovo rasipništvo i licemerje u svetlu ekoloških agendi koje javno zagovaraju, uz istovremeno stvaranje kontrasta plasiranjem slika prestolonaslednika Vilijama i Kejt koji putuju sa decom regularnim putničkim avionom kao običan svet, što je trebalo da naglasi njihovu skromnost i ekološku odgovornost.

Problem je samo, kako otkriva Skobijeva analiza, u tome što je kompanija "Flajbi" bila željna dodatne reklame kada je saznala da će na njihovom letu biti vojvoda od Kembridža sa porodicom, pa su samo za Vindzore poslali čitav jedan nov, prazan avion sa velikim logom na liniju između Norviča i Aberdina, što je, u konačnom bilansu, dovelo do izbacivanja četiri i po tone karbonskih emisija, daleko više nego da su, u skladu sa svojim statusom i mogućnostima, putovali manjim, privatnim avionom.

Razotkrivajući često nevidljivu vezu između određenih članova kraljevske porodice, odnosno njihovih pi-ar timova i medijskih spin-doktora sa najozloglašenijim urednicima britanske žute štampe i televizijskim influenserima poput Pirsa Morgana, Skobi pokazuje da su proizvodnja tračeva, senzacionalističkih naslova i podmazivanje medijske mašinerije postali glavni razlozi postojanja kraljevske porodice.

Za razliku od kraljice Elizabete II, koja se tokom svoje 70 godina duge vladavine vodila krilaticom "nikada se ne žali, nikad ne objašnjavaj", držeći se dostojanstveno i na pristojnoj distanci u odnosu na znatiželju medija i javnosti, nove generacije kraljevića i princeza su opsednute imidžom i stalnom promocijom sopstvenih aktivnosti u štampi, zbog čega su dobili prikladan nadimak – "Kardašijani" iz Bakingemske palate.

Može se čak konstatovati da je, što se tiče sočnih skandala i pikantnih afera, prva rijaliti porodica Amerike prilično dosadna i konvencionalna u odnosu na Vindzore koji u svom porfoliju nepočinstava imaju preljube (Čarls i Kamila), pedofilske afere (princ Endru), sumnjive smrti (princeza Dajana), unutarporodične surevnjivosti i sukobi (Vilijam i Hari) i rasističke optužbe.

Kao rezultat svih tih godina porodičnog beščašća i opšte džet-set frivolnosti u stilu latinoameričkih sapunica, podrška Britanaca monarhiji je na istorijski niskom nivou (55% u odnosu na 75% pre samo jedne decenije), naročito među mlađom populacijom (36%).

Skobi navodi istraživanja koja sugerišu da su mladi izgubili apetit za glamur i prestiž koji je kraljevska porodica nekada oličavala, dok su stariji izgubili veru u britansku tradiciju i kontinuitet koje bi monarhija trebalo da čuva.

Neuspešni pokušaji da se zastarela institucija modernizuje i prilagodi duhu vremena, ali i opšti pad britanskog uticaja i moći u svetu nakon bregzita, doveli su i do toga da sve više zemalja iz Komonvelta otvoreno najavljuje planove da se u bliskoj budućnosti, i formalno i suštinski, otkače od britanske krune i da prigrle republikanizam.

U tom smislu, Skobijeva knjiga dobar je podsetnik da duh Olivera Kromvela nikada nije u potpunosti ugašen.