Ka-52 "aligator": Strah i trepet ukrajinskih oklopnjaka (VIDEO)

Ka-52 "aligator" je, zapravo, dvosedna varijanta helikoptera Ka-50, osposobljena za izvršavanje borbenih misija tokom dana i noći, u svim vremenskim uslovima, pa čak i u vazdušnom prostoru iznad oblasti na velikim nadmorskim visinama.

Razvoj ove letelice započet je 1994. godine u tadašnjem Konstruktorskom birou "Kamov", prvi put je predstavljena javnosti 1996, dok je prvi let obavljen 1997. godine.

Zbog nedostatka sredstava proizvodnja je pokrenuta tek 2008. godine u aviokompaniji "Progress" sa sedištem u ruskom gradu Arsenjevu, a nakon tri godine "aligator" je uveden u operativnu upotrebu Vazdušno-kosmičkih snaga Ruske Federacije.

Po svom dizajnu Ka-52 u velikoj meri podseća na Ka-50, poznat i po nadimku "crna ajkula", pa takođe poseduje dva horizontalna koaksijalna rotora sa po tri lopatice i nema repni rotor.

Međutim ključna razlika ogleda se u nešto izduženijem trupu i širem nosu "aligatora", zbog kokpita sa dva sedišta za članove posade, koji su smešteni jedan pored drugog, tj. "rame uz rame".

Iako su njihove primarne uloge pilot i operater radarsko-osmatračkih sistema i naoružanja, zahvaljujući ovakvom rasporedu i savremenim sistemima kontrole leta, oba člana mogu upravljati helikopterom.

Još jedna prednost opisanog rasporeda, ogleda se i u činjenici da se Ka-52 može koristiti i kao trenažni vazduhoplov, bez potrebe za posebnom varijantom namenjenom isključivo za ovu svrhu.

Dimenzije, pogon i dolet

"Aligator" je dugačak 16 m, visok 4,9 m, prečnici glavnih su rotora 14,5 m, dok su težina praznog helikoptera i maksimalna poletna masa 7.700, odnosno 10.800 kg.

Ka-52 pokreću dva turboosovinska motora "klimov" VK-2500 opremljeni digitalnim sistemom upravljanja, pri čemu svaki proizvodi izlaznu snagu od 2.400 konjskih snaga pri poletanju, 2.700 ks u hitnim slučajevima i 1750 ks tokom krstarenja.

Ineresantno je da u slučaju otkazivanja jednog motora zbog kvara ili neprijateljskog dejstva, ovaj helikopter može nastaviti let sa drugim ispravnim motorom.

Maksimalna brzina kretanja unapred je 300 km/h, dok je brzina krstarenja 260 km/h, a kada je reč o kretanju u stranu i unazad ovaj helikopter može dostići brzinu od 80, odnosno 90 kilometara na čas.

Sa unutrašnjim rezervoarom goriva kapaciteta 1.487 kg, borbeni radijus Ka-52 je 460 km i u vazduhu može provesti oko sat i 40 minuta.

Maksimalni plafon leta ovog helikoptera je 5.500 m, osim prilikom lebdenja kada iznosi 3.800 m, uz brzinu penjanja od 16 m/s. Dolet u jednom smeru sa punim rezervoarom i minimumom tereta je oko 1.100 kilometara, što znatno olakšava prebacivanje sa jednog aerodroma na drugi u slučaju da potrebe zadatka to nalažu. Dodatno, "aligatoru" mogu biti ugrađena četiri spoljašnja rezervoara sa po 500 litara goriva, što značajno uvećava njegovu sposobnost letenja na velikim razdaljinama.

Vatrena moć, osmatrački uređaji i sredstva samozaštite

Pored velikog doleta i brzine, glavnu prednost višenamenskog borbenog helikoptera Ka-52 predstavlja njegova ogromna vatrena moć. Glavno naoružanje ove letelice je automatski top 2A42-1 u kalibru 30 mm sa 460 protivoklopnih i visoko-eksplozivnih zapaljivih projektila, montiran na topovskom nosaču smeštenom na desnoj strani trupa.

"Aligator" poseduje šest spoljnih podvesnih tačaka na bočnim krilima, a na svaku od njih se može zakačiti: nosač za šest protivoklopnih vođenih raketa vazduh-zemlja "vihor-1" dometa 10-12 km; nosač za šest protivoklopnih vođenih raketa "ataka" dometa do šest km; lanser B8V-20 sa 20 nevođenih raketa S-8 u kalibru 80 mm; lanser B-13L sa pet nevođenih raketa S-13 u kalibru 80 mm; i automatski dvocevni top GŠ-23L u kalibru 23 mm sa 250 granata. Postoji i opcija naoružavanja Ka-52 raketama vazduh-vazduh kratkog dometa "igla-v", koje se mogu zakačiti na krajnjim podvesnim tačkama sa obe strane.

Uz bogat arsenal naoružanja, ovaj helikopter opremljen je i gornjim elektrooptičkim pokazivačima, višenamenskim displejom i uređajima za prikaz podataka na kacigama članova posade, zatim pojačivačima slike i GPS prijemnikom za navigaciju. Otkrivanje ciljeva vrši se uz pomoć radara milimetarske talasne dužine FH-01 sa dve antene, namenjenih za osmatranje vazdušnog, odnosno kopnenog prostora.

Praćenje i dejstvo po otkrivenim ciljevima znatno je olakšano ugradnjom optoelektronskog nišanskog sistema GOES-451, sastavljenom od TV kamere, termovizije i laserskog daljinometra.

Zahvaljujući najsavremenijim radio-komunikacionim sredstvima, Ka-52 ima mogućnost razmene podataka sa drugim umreženim helikopterima i komandnim mestima kopnenih snaga, i takođe sam može predstavljati vazdušnu komandnu stanicu za grupu borbenih helikoptera.

Visok nivo manevarskih sposobnosti, velika vatrena moć i opisani uređaji osmatranja, navigacije i komunikacije čine "aligator" sposobnim za udare po neprijateljskim ciljevima, pružanje podrške iz vazduha kopnenim snagama, misije izviđanja, patroliranja i zaštite konvoja jedinica na tlu.

Sve navedeno Ka-52 može obavljati van dometa neprijateljskih lakih prenosnih sistema PVO, što znatno smanjuje verovatnoću njegovog obaranja prilikom izvršavanja borbenih zadataka.

"Aligator" naravno poseduje i raznovrsna sredstva za samozaštitu: elektronski ometač, sistem za otkrivanje radarskog i laserskog zračenja, senzor za upozoravanje na približavanje rakete sa infracrvenim navođenjem i četiri dispensera UV-26 na bočnim krilima, sa po 32 infracrvena mamca.

U slučaju da ipak dođe do pogotka i otkazivanja oba motora, članovi posade imaju mogućnost katapultiranja zahvaljujući izbacivim sedištima K-37-800M sa sistemom spasavanja posade. Prilikom katapultiranja, najpre dolazi do detonacije male eksplozivne naprave u glavi rotora, kojom se uništavaju lopatice da ne bi usmrtile posadu, nakon čega dolazi do izbacivanja pilota i operatera.

Varijante, modernizacija i borbena upotreba

Osim osnovnog Ka-52, postoje još tri varijante ovog helikoptera i to: Ka-52K "katran", Ka-52E "nilski krokodil" i Ka-52M.

"Katran" je verzija namenjena za upotrebu u ruskoj ratnoj mornarici, koja je prvi put letela 2015. godine. Poseduje kraća bočna krila i sistem preklapanja rotorskih lopatica, čime je letelica prilagođena za angažovanje sa desantnih brodova klase "mistral", a osposobljena je za i nošenje protivbrodskih raketa iz porodica H-31 i H-35.

Ka-52E je izvozna varijanta "aligatora“ napravljena za potrebe egipatskih oružanih snaga, sa novijim optoelektronskim nišanskim sistemom OES-52 i delimično izmenjenim sredstvima samozaštite.

Ka-52M je modernizovana verzija "aligatora" opremljena unapređenim optoelektronskim nišanskim sistemom GOES-451M sa većim dometom, savremenijim sredstvima samozaštite i boljom ergonomijom kokpita u domenu upotrebe uređaja za noćno osmatranje. Još jedan novitet je i ugradnja višenamenskih vođenih raketa vazduh-zemlja LMUR (poznata i pod oznakom "izdeljije 305") dometa 14,5 km i brzine 230 m/s.

Prva borbena upotreba Ka-52 zabeležena je još tokom 2015. godine u Sirijskom građanskom ratu, gde su ove letelice štitile rusku vojnu bazu u Latakiji, pružale podršku specijalnim snagama na terenu i pratile helikoptere za potragu i spasavanje. Njihovo angažovanje primećeno je i tokom borbe ruskih i sirijskih snaga protiv pripadnika Islamske države, u sklopu ofanzive na Palmiru 2017. godine.

Tokom Specijalne vojne operacije "aligator" se u više navrata pokazao kao izuzetno efikasna i izdržljiva vazduhoplovna platforma.

Za vreme bitke na aerodromu Antonov u blizini Gostomelja, ovi helikopteri pružali su vatrenu podršku iz vazduha pripadnicima vazdušno-desantne vojske na tlu i odbijali kontranapade ukrajinskih jedinica.

Jedan od Ka-52 uspeo je da izbegne nekoliko raketa iz lakih prenosnih sistema PVO, nakon čega je pogođen ali su piloti uprkos tome uspešno obavili prinudno sletanje i zauzeli odbrambene položaje oko letelice, do evakuacije.

Takođe zabeleženo je i nekoliko slučajeva u kojima je "aligator" ostao bez repa, a članovi posade su ipak uspevali da slete ili odlete nazad u bazu. Glavni razlog za to je dizajn njegovih koaksijalnih i nedostatak repnih rotora. Naime, helikopteri sa repnim rotorom prilikom pogotka rakete PVO u ovaj deo, potpuno gube kontrolu, nakon čega neminovno dolazi do pada.

Ipak, najveće dostignuće Ka-52 moglo se videti u proteklih mesec dana, tokom kojih su uz pomoć protivoklopnih vođenih raketa "vihor-1" sa razdaljine od 10 km desetkovali ukrajinske kolone oklopnih vozila u nastupajućoj ofanzivi.

Na listi vozila koja je "aligator" uništio, ili oštetio samo od početka juna su "leopard 2", "makspro", "hamvi" itd. Stoga se može zaključiti da su "aligatori" jedan od glavnih razloga usporavanja i zaustavljanja ukrajinskih snaga na svim pravcima.