Sport
100 godina Prve lige Jugoslavije: Serijal RT Balkan o fudbalskim junacima Kraljevine
Pre tačno 100 godina, odigrano je prvo fudbalsko prvenstvo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. U jesen 1923., šest klubova nadmetalo se za trofej, ne sluteći da će njihove borbe biti početak nove istorije fudbala na ovim prostorima. U serijalu RT Balkan, upoznajte se sa fudbalskim junacima tog vremena i njihovim živopisnim sudbinama
Kroz ovo istorijsko prvenstvo, ispričane su priče o razvoju mlade Kraljevine, ljubavi prema loptanju, o ljudskim životima i njihovim različitim sudbinama u turbulentnim vremenima. Fudbaleri tog doba nosili su dublje i teže životne priče.
Neki su sa srpskim junacima prolazili kroz albansku golgotu kao srednjoškolci. Drugi su bili ratni zarobljenici i simboli antifašističkog otpora. Bilo je i onih koji su glavu gubili kao članovi ustaškog poretka. Neki državni reprezentativci su umirali mladi, od teških bolesti i u bedi, drugi su ginuli u tragičnim nesrećama.
Ali najviše je bilo fudbalskih majstora koji su utabali put razvitku jugoslovenskog fudbala. Onih o čijim podvizima i potezima su novine najlepše i najiskrenije popunjavale stupce svojih stranica.
Ovaj serijal tekstova koji ćete imati prilike da čitate u narednih pet dana, priča je o njima - malo poznatim junacima koji su vek pre nas voleli fudbal na neki svoj, neokaljan način.
Oporavak fudbala posle Velikog rata
Povratak u 1923. godinu je povratak u neki drugačiji svet.
Prvi svetski rat tek što je završen, a u novom poretku Evrope nastala je nova mlada, ali velika država - Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.
Ujedinjenje južnoslovenskih naroda više nije bilo samo ideja. Postalo je stvarnost, ostvareno na milionskim žrtvama dotadašnje Kraljevine Srbije i oslobođenim teritorijama sada propale austrougarske monarhije.
Kraljevstvo Aleksandra Karađorđevića susreće se sa brojnim problemima: političkim ustrojstvom, integracijom najrazličitijeg stanovništva koje nikada nije živelo u zajedničkoj državi, oporavkom ratom razorenih područja.
Ali sportski entuzijasti imaju svoje prioritete - obnovu fudbalskih klubova.
Oni predratni klubovi se obnavljaju, a novi osnivaju. Već početkom 1919. u Zagrebu nastaje Jugoslavenski nogometni savez (J.N.S.), čime termin "Jugoslavija" u fudbalskom okruženju započinje život punu deceniju pre nego što će ga kralj Aleksandar staviti u naziv države.
J.N.S. će u narednih 20 i kusur godina često biti poprište afera i kriza, neretko uslovljenih nacionalnim podelama.
Ova organizacija bila je podeljena na šest regionalnih podsaveza, unutar kojih su se klubovi takmičili. Tako su klubovi već od 1920. počeli da osvajaju naslove prvaka tadašnjih šest podsaveza - Beograda, Zagreba, Subotice, Splita, Sarajeva i Ljubljane.
Ipak, nedovoljna razvijenost saobraćaja u zemlji i nedostatak novca u klubovima bili su glavni razlozi zašto se na prvo državno prvenstvo čekalo do jeseni 1923. godine.
Da se prvenstvo Zagrebačkog podsaveza za 1922. nije odužilo zbog vremena i loših stanja terena, te okončalo u januaru naredne godine, Prva liga Jugoslavije počela bi i ranije.
Mada još krhka i nedovoljno razvijena u političkom i kulturnom smislu, Kraljevina S.H.S. dobila je svoju prvu nacionalnu ligu otprilike kada i Italija svoju Seriju A, a šest godina pre nego što će u Španiji biti odigrana prva sezone Primere.
Ali do završnog turnira sa šest pobednika podsaveznih liga dolazilo se takmičenjima unutar svakog od regiona.
Zato je za većinu učesnika Prve lige put ka borbi za trofej počinjao još 1922. godine.
