Srbija i Balkan

Nisu pošteđene ni bebe od tri dana: Godišnjica masakra u Dragincu i Jadru

U Cikotama pobijeno je 396 osoba, 135 dece imalo je manje od 10 godina. U Velikom Selu masakrirano je 276 ljudi, među njima 23 dece. Ubijali su na sve načine, od premlaćivanja metkom do klanja dece pred roditeljima, do vađenja beba iz utrobe majke, bajonetom
Nisu pošteđene ni bebe od tri dana: Godišnjica masakra u Dragincu i Jadru© stock photo

Vojnici nemačkog Vermahta, zvanične oružane sile nemačke države, spalili su u selu Korenita u Jadru, oktobarskih dana 1941. godine, na lomači, 13 članova porodice Terzić. Milovanu Laziću spalili su suprugu i petoro dece. U Koreniti je, na lomačama, u zakatančenim kućama, oktobarskih dana 1941. godine živo spaljeno 95 dece.

U selu Jarebice ubijeno je 475 ljudi, među njima bilo je 13 dece mlađe od 10 godine. Selo je posle pokolja ostalo pusto, zveri u nemačkim uniformama posle masakra meštana u opustelom selu poklale su svu stoku i živinu.

U Čokešini pobijeno je, spaljeno više od 200 ljudi, među njima bilo je 19 dece mlađe od 10 godina.

U Cikotama pobijeno je 396 osoba, 135 dece imalo je manje od 10 godina. U Velikom Selu masakrirano je 276 ljudi, među njima 23 dece.

Od 14. do 19. oktobra 1941. godine, u Dragincu, Jarebicama, Velikom Selu, Cikotama, Čokešini, Novom Selu, Tekerišu, Gornjim i Donjim Nedeljicama, Filipovićima, Gornjoj i Donjoj Badanji na najzverskije načine pobijeno je, prema onom što je utvrđeno, popisano, 2.677 stanovnika, nisu pošteđena ni deca u kolevci stara tri ili četiri dana. U samom Dragincu pobijeno je 1.379 meštana.

Posle aprilskog sloma, u Jadru i Rađevini tokom leta planuo je ustanak protiv okupatora, za kratko vreme oslobođeni su Loznica, Banja Koviljača, Krupanj... Loznica je od kraja avgusta do polovine oktobra bila slobodna, u borbama u kojima je ustanike predvodio potpukovnik JVuO Veslin Misita, zarobljena su 93 nemačka vojnika.

Polovinom septembra, usledila je poznata naredba o streljanju 100 Srba za jednog ubijenog i 50 za ranjenog nemačkog vojnika. Sledila je strašna, brutalna odmazda.

U jednoj od naredbi nemačkih okupacionih snaga za odmazdu navedeno je i da "žene i deca održavaju vezu, staraju se o snabdevanju", pa "prema tome, kaznu mora iskusiti celokupno stanovništvo, a ne samo muškarci".

Posle se pokazalo da se kazna odnosila i na bebe od tri – četiri dana.

Jedinice 342. nemačke pešadijske divizije, prebačene iz Francuske u Srbiju, još 24. septembra započele su napad na Šabac. Svi muškarci od 17 do 60 godina sprovedeni su u Jarak gde je pobijeno nekoliko hiljada civila. Ljudi su 17 kilometara sprovođeni, peške, trčeći, oni koji bi zaostali, ubijani su na mestu. Sledila je ofanziva na Mačvu i Jadar, zatvoren je obruč oko teritorije između Jadra i Cera. Došlo je do bitaka između ustanika i vojnika Vermahta blizu Draginca i Korenite u kojima je ubijeno osam, ranjeno 30 nemačkih vojnika.

"Vaš zadatak je da prokrstarite zemljom u kojoj se 1914. lila nemačka krv usled podmuklosti Srba, muškaraca i žena. Vi ste osvetnici tih mrtvih. Za celu Srbiju ima se stvoriti zastrašujući primer, koji mora najteže pogoditi celokupno stanovništvo", stoji u naredbi nemačkog komandanta, generala Franca Bemea od 25.septembra 1941. godine.

Dve nedelje kasnije general je naredio da se u Srbiji, "usled balkanskog mentaliteta naređenja Vrhovne komande izvršavaju s najvećom strogošću" kao i da se spreči stavljanje krstova na grobove kako se na stratištima ne bi stvorila srpska svetilišta.

U Dragincu je streljanje trajalo od 13. do 16, u drugim selima od 13. ili 14. do 19. oktobra.

U samom Dragincu, većina naroda pohvatana je na prevaru. Nemci su zatražili da ljudi dođu u komandu kako bi dobili objave za slobodno kretanje. Prevara je uspela, seljaci iz Draginca i okolnih sela u kolonama su padali Nemcima u ruke. Samo u jednom danu u ovom selu streljano 650 ljudi, u grupama po 50, iznad već iskopanih raka.

"Primenjujući ranije utvrđenu kvotu da se za ubijenog nemačkog vojnika strelja sto, a ranjenog pedeset Srba trebali su za odmazdu ubiti ukupno 2.300 ljudi. Pošto u Dragincu nisu imali toliko zatvorenika i pošto kvota tu nije mogla biti namirena nemački vojnici su u četvrtak 16. oktobra krenuli u čišćenje Siminog Brda, Filipovića, Velikog Sela i Jarebica gde je pešadija bila pojačana i tenkovima. U ovom pohodu ubijali su sve živo na što su nailazili, od nemoćnog starca do beba u kolevkama. Ubijana je stoka i ostale domaće životinje. Domaćinstva su spaljivana", piše na internet stranici Memorijal Draginac.

Istu sudbinu, kako se navodi, doživelo je stanovništvo Korenite 17. i Cikota 19. oktobra. Ubijali su na sve načine od pojedinačnog upucavanja do masovnih streljanja, od ubijanja metkom do klanja dece pred roditeljima i do vađenja beba iz utrobe majke, bajonetom. U ovim slučajevima žrtve nisu ni brojane niti evidentirane.

Pored domaćeg stanovništva u ovim selima je ubijen i veliki broj izbeglica iz Slavonije, Srema i Mačve, a koji se bežeći ispred nemačke vojske tu smestio kod rodbine i prijatelja. Zbog toga broj žrtava u Dragincu i okolini nikad i nije mogao biti utvrđen sa potpunom tačnošću.

image