Logorske dopisnice učitelja srpskih patrijarha: Kome je pisao prota Stevan Dimitijević

Među istorijskim artefaktima koje je Muzej žrtava genocida juče darovao Narodnom muzeju, Državnom arhivu Srbije i Arhivu Srpske pravoslavne crkve, naročito su zanimljivi pismo Miloša Nikolića, unuka kneza Miloša, tadašnjem namesniku Milivoju Blaznavcu, kojim traži nasledstvo, kao i dopisnice prote Stevana Dimitrijevića iz bugarskog zatočeništva supruzi Jeleni.

Prema rečima Radovana Pilipovića, direktora Arhiva SPC, koji je primio donaciju sa 14 dopisnica sveštenika i istoričara Dimitrijevića, u pitanju je dragocen poklon.

"Prota Stevan Dimitrijević bio je učitelj čak četiri srpska patrijarha: Varnave, Gavrila (Dožića), Germana i Pavla. Bio je prvi rektor beogradskog Bogoslovskog fakulteta, rođen samo godinu dana posle prvih arheoloških istraživanja u Srbiji, što takođe ima neku simboliku", kaže Pilipović.

SPC prva verska organizacija protiv koje se u Hrvatskoj predlaže stečajni postupak

Dimitrijević je prvo završio bogosloviju u Beogradu, a zatim i Duhovnu akademiju u Kijevu. Bio je profesor u Skoplju i Prizrenu, rektor Prizrenske bogoslovije, pa redovni profesor istorije Srpske crkve na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu i prvi dekan tog fakulteta. Bio je i član Istorijskog instituta SANU.

Što se tiče pisma Miloša Nikolića Blaznavcu, on traži svoje nasledstvo posle ubistva kneza Mihaila. Pismo je napisano na francuskom jeziku i uz njega ide ručno pisan prevod na srpski.

Miloš je, kažu u Muzeju žrtava genocida, bio sin najstarije ćerke kneza Miloša, Petrije Perke. Osim što je bila prva Srpkinja koja se udala u venčanici, a ne u narodnoj nošnji, bila je i prva žena u Srbiji koja se našla na portretu u to vreme.

Naslikao ga je Pavle Đurković, ali, nažalost, nije sačuvan. Perka je sa mužem živela na luksuznom imanju u Beču i imala četiri sina, od kojih je Miloš postao baron. Zanimljivo je da joj je kršteni kum bio Karađorđe, kao i da joj je savete u odgajanju dece davao upravo otac, čija je, kažu, bila mezimica.

Među darovanom arhivskom građom nalazi se i više od stotinu dopisnica koje su srpski zatočenici austro–ugarskih i bugarskih logora tokom Prvog svetskog rata slali svojim najmilijima koje svedoče o tragičnoj sudbini naših predaka tokom tog oružanog sukoba.