Srbija i Balkan
Američka agencija nudi srpsku decu na usvajanje: U katalogu i najmlađi Bugari
Dok je iz Srbije u SAD od 2018. do 2022. usvojeno 21 dete, iz drugih bivših eks-ju republika, Slovenije, Hrvatske, BiH, Crne Gore u ovom periodu nije usvojeno nijedno dete, dok je u Severnoj Makedoniji usvojeno samo jedno, podaci su Stejt departmenta
Američka agencija iz Severne Karoline "Sent Meri" ima krst u zaglavlju svog sajta i svojim klijentima nudi uslugu pomoći prilikom usvajanja dece iz Srbije.
Kako se navodi na njihovom sajtu, radi se o hrišćanskog agenciji za međunarodna usvajanja koja ima više od 20 godina iskustva i pomaže Amerikancima zainteresovanim da usvoje decu iz Bugarske, Srbije i Poljske, s tim što za ovu poslednju državu navode da je njihov program trenutno obustavljen.
Što se tiče Srbije, "Sent Meri" navodi da su dobili dozvolu za rad Ministarstva za brigu o porodici i demografiju, da su novi u našoj zemlji, ali da je njihova izvršna direktorka više puta bila u Srbiji i da tečno govori bugarski, koji je sličan srpskom, kako ističu.
U nekoliko kraćih koraka objašnjen je i proces usvojenja deteta iz Srbije. Savetuju svoje klijente da se prvo upoznaju sa samom zemljom i agencijom, pogledaju spisak dece za usvajanje koji vodi resorno ministarstvo, a kada odaberu dete agencija će im pomoći da sastave "Pismo o namerama" koje se šalje Ministarstvu za brigu o porodici i pripreme potrebnu dokumentaciju.
Deo te dokumentacije je i studija, neophodna po američkim propisima, koju radi licencirani socijalni radnik, a koja bi trebalo da pokaže ko su budući usvojitelji i zbog čega bi njihov dom bio dobro mesto za život deteta. Kako se dalje objašnjava na sajtu agencije, ovaj dokument radi njihov licencirani socijalni radnik, ima 10-20 stranica, a njegova izrada košta između 3.000 i 5.000 dolara.
Nakon podnošenja dokumentacije resornom ministarstvu, ukoliko je sve u redu, poslednji korak je odlazak u Srbiju i upoznavanje sa detetom, odnosno uzajamno prilagođavanje. Na sajtu agencije "Sent Meri" objašnjava se da uzajamno prilagođavanje traje između tri i po i četiri nedelje. Prema srpskom Porodičnom zakonu, uzajamno prilagođavanje kada su u pitanju domaći državljani ne sme da bude duže od šest meseci.
Cela procedura međunarodnog usvojenja deteta iz Srbije, kako se navodi na sajtu agencije, traje između godinu i po i tri godine. Koliko košta međunarodno usvojenje ne navodi se među informacijama koje se nude na sajtu agencije vezanim za Srbiju.
U odeljku vezanom za Bugarsku, na primer, navodi se da ukupni troškovi usvojenja u ovoj zemlji iznose oko 40.000 dolara, uključuju različite naknade agencije ili drugih licenciranih agencija u postupku usvojenja, troškove puta, smeštaja…
"Sent Meri" klijentima na svom sajtu nudi i fotografije dece koja čekaju na usvojenje za koje nije jasno kako su ih pribavili, ako i sami na svom sajtu navode da podaci koje Ministarstvo za brigu o porodici deli sa potencijalnim usvojiteljima o detetu koje čeka usvojenje ne otkrivaju identitet deteta. Kada se popuni formular na sajtu kako bi se video katalog dece za usvajanje, dobije se poruka da će vas kontaktirati neko od zaposlenih i obezbediti vam lozinku za pristup.
Agencija uz objašnjenje da su trenutno obustavljena usvojenja dece iz Ukrajine, jer mnogo klijenata se javilo sa željom da usvoji ratnu siročad, kako su naveli, nudi potencijalnim roditeljima da razmisle o usvajanju bugarskog deteta sa sve fotografijom.
Na pitanja RT Balkan da li agencija "Sent Meri" ima dozvoli za rad u Srbiji, koliko je prošle godine usvojeno dece u inostranstvu, kakva je procedura međunarodnog usvojenja ni posle višednevnog čekanja nismo dobili odgovore Ministarstva za brigu o porodici.
O proceduri međunarodnog usvojenja može se pročitati i na sajtu Stejt departmenta u odeljku koji iznosi uslove usvojenja deteta iz Srbije.
Potencijalni usvojitelj mora da ispuni uslove koji su propisani američkim zakonom, poput onog da mora da ima najmanje 25 godina starosti ako nije u braku, ali i one propisane srpskim, poput onog da deca sa navršenih 10 godina moraju da se saglase sa usvojenjem.
Kako navodi američki državni organ, iako nije izričito zabranjeno, "Srbija ne ohrabruje LGBT pojedince da usvajaju". Dalje se navodi da se usvojiti može dete koje nema žive roditelje, ono čiji su roditelji nepoznati ili im je boravište nepoznato, dete čijim su roditeljima oduzeta roditeljska prava ili su lišeni poslovne sposobnosti, kao i dete čiji su se roditelji saglasili sa usvojenjem.
Što se tiče dužine trajanja procedure, Stejt department navodi da usvajanje traje 6-8 nedelja: resornom ministarstvu je potrebno 2-3 nedelje nakon podnošenja dokumentacije da odgovori na zahtev, još toliko otprilike traje uzajamno prilagođavanje, a još nedelju dana je potrebno da se dobiju konačno svi papiri.
Ističe se i da u Srbiji nema nikakvih naknada u procesu usvojenja, a potencijalnim usvojiteljima savetuju da prijave sve naplate koje im se učine u suprotnosti sa zakonima, srpskim i američkim.
Prema podacima Ministarstva za brigu o porodici 2022. godine bilo je 15 međunarodnih usvojenja, a sudeći prema podacima Stejt departmenta trećina dece iz Srbije usvojena je te godine u Americi.
Na svom sajtu Stejt department navodi da je od 1999. do 2022. godine u SAD usvojeno 70 dece iz Srbije, gledano po godinama taj broj je uglavnom bio jednocifren, a najviše dece usvojeno je 2010 – dvanaestoro njih.
Što se tiče druge dve zemlje u kojima radi "Sent Meri", iz Poljske, na primer, 2022. američki državljani usvojili su troje dece, a godinu dana ranije sedmoro, dok je iz Bugarske 2022. u SAD usvojeno 84 dece, a 2021. godine 108 njih. Iz Srbije je 2021. godine usvojeno dvoje dece, a godinu dana kasnije, kao što je već pomenuto, petoro.
Ovim podacima Stejt departmenta treba dodati još i taj da dok je iz Srbije od 2018. do 2022. godine u SAD usvojeno 21 dete, iz ostalih bivših jugoslovenskih republika, Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, nije usvojeno u ovom periodu nijedno dete. Izuzetak je Severna Makedonija u kojoj je u ovom četvorogodišnjem periodu usvojeno jedno dete.
Ako uključimo u priču i članicu "Otvorenog Balkana", Albaniju, podatak je da je iz ove zemlje bilo ukupno 13 usvojenja u SAD u periodu 2018-2022.
Inače, na svom sajtu Stejt department navodi da su međunarodna usvojenja moguća iz Hrvatske i Slovenije, dok je u Severnoj Makedoniji i BiH to moguće samo pod određenim uslovima.
