Srbija i Balkan
Džomić: U Crnoj Gori ućutali oni koji mrze srpsku crkvu
Ustavnu sud Crne Gore odbacio je predloge za utvrđivanje neustavnosti i nezakonitosti Temeljnog ugovora zaključenog između države i Srpske pravoslavne crkve i Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja o pravnom položaju verskih zajednica, saopšteno je iz te institucije
Ustavnu sud Crne Gore stavio je tačku na sporenja pojedinih partija, pojedinaca i nevladinih organizacija da su neustavni zakoni i pojedine norme kojima je regulisan odnos između Mitropolije crnogorsko-primorske Srpske pravoslavne crkve (SPC) i države Crne Gore.
"Ustavnu sud Crne Gore odbacio je predloge za utvrđivanje neustavnosti i nezakonitosti Temeljnog ugovora zaključenog između države i Srpske pravoslavne crkve i Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja o pravnom položaju verskih zajednica", saopšteno je iz te institucije.
Dodaje se da je "Ustavni sud, nakon razmatranja postupka donošenja osporenog Zakona o izmenama i dopunama Zakona o slobodi veroispovesti, kao i sadržine osporenih odredaba čl. 5, 7. i 19. tog zakona, utvrdio da su ispunjeni uslovi da se odbije predlog za utvrđivanje neustavnosti zakona".
Temeljni ugovor između SPC i države Crne Gore potpisan je 3. avgusta 2022. godine, a potpisali su ga tadašnji patrijarh srpski Porfirije i tadašnji premijer Dritan Abazović. Izmenama Zakona o slobodi veroispovesti uklonjeni su sporni članovi koji su se odnosili na mogući prelazak imovine verskih zajednica u državno vlasništvo ako verske zajednice nemaju adekvatne dokaze da su vlasnici te imovine.
Nakon potpisivanja ovog istorijskog dokumenta, deo građana nezadovoljan odlukom je tada protestovao, a inicijativu za ocenu ustavnosti podneli su poslanici Demokratske partije socijalista.
Protojerej-stavrofor podgorički paroh Velibor Džomić za "Politiku" podseća da je posle promene vlasti na izborima održanim 30. avgusta 2020. godine u Crnoj Gori glavna meta napada i dalje bila Srpska pravoslavna crkva.
"Vlast u Crnoj Gori jeste promenjena voljom građana, ali su poznati montenegrinski jurišnici na patrijarha srpskog, episkope, sveštenike, monahe i verni narod srpske crkve ostali isti. Mržnja poražene političke manjine, oličena u određenim političkim partijama i nevladinim organizacijama, prema srpskoj crkvi ne samo da je ostala ista nego je drastično uvećana, posebno posle usvajanja izmena i dopuna Zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja o pravnom položaju verskih zajednica 29. decembra 2020. godine, ustoličenja mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija 5. septembra 2021. i zaključivanja Temeljnog ugovora između Crne Gore i SPC 3. avgusta 2020. godine", kaže džomić.
Dodaje da su se na političkom, medijskom i "ustavnom" udaru prvo našle izmene i dopune diskriminatorskog Zakona o slobodi veroispovesti od 2019. godine, koji je mitropoliti Amfilohije sa punim pravom nazvao "bezakonim zakonom", jer je sadržao brojne neustavne, nelogične i protivrečne odredbe koje su bile u suprotnosti i sa međunarodnim standardima o slobodi veroispovesti, ali i sa civilizacijskim tekovinama.
"Za jedan deo javnosti u Crnoj Gori je bilo ustavno, pravno, pravično i civilizovano da se ukine SPC, da se pravoslavni vernici liše prava na slobodu veroispovesti, da se manastiri i hramovi pretvore u picerije i kafeterije, a sveštenici, kako je javno obznanio tadašnji predsednik vlade Duško Marković, na traktorskim prikolicama isprate u Srbiju, ističe sagovornik "Politike".
Apsurd je, kako kaže, što je u izmenjenom i dopunjenom Zakonu o slobodi veroispovesti za ove "ustavobranitelje" neustavno bilo sve ono što je i te kako u saglasnosti sa Ustavom i pravnim poretkom Crne Gore i što je to stav Ustavnog suda kao najviše sudske instance čije su odluke obavezujuće i izvršne.
"Uskoro će se navršiti dve godine kako je taj pravni akt politički ocenjen kao neustavan, veleizdajnički, ništavan i diskriminatoran. Ipak, Ustavni sud je ocenio da nijedna od osporenih pravnih normi nije neustavna. I to je sada presušena stvar", kaže Džomić.
On ističe da je Ustavni sud jedini nadležni organ u državi koji odlučuje šta jeste ili nije u saglasnosti sa Ustavom.
"Ustavnost i zakonitost su dva važna principa u pravu i svako ima pravo, a posebno pravnici da iznosi mišljenje o eventualnoj neustavnosti neke pravne norme. Dakle, ne sporim pravo nikome, pa ni podnosiocima ovih predloga i inicijativa, da pred Ustavnim sudom pokreću postupak za ocenu usaglašenosti normi nekog pravnog akta sa Ustavom. S obzirom na to da sam učestvovao u tom postupku po ovlašćenju Svetog arhijerejskog sinoda SPC i da imam spise tih predmeta, moram da iznesem i svoj utisak", navodi Džomić.
Dodaje da su autori više predloga i inicijativa pred Ustavnim sudom "jedino pokazali da Ustav i pravni poredak sopstvene države ne znaju minimalno, što se i vidi iz sudske odluke, ali da srpsku crkvu i sopstvene građane - pravoslavne vernike - mrze maksimalno".
Podseća da za njih nisu bile neustavne norme uz tri ugovora koje je Vlada Crne Gore zaključila sa Rimokatoličkom crkvom, Islamskom i Jevrejskom zajednicom, ali su gotovo identične norme osporavali u Temeljnom ugovoru sa PC.
