Bivši australijski vojnik optužen za ratne zločine u Avganistanu

Bivši pripadnik specijalnih snaga Australije optužen je za ratni zločin zbog ubistva civila u Avganistanu, što je prva optužnica otkako je u vojnoj istrazi objavljenoj 2020. godine otkriveno da su australijski vojnici u Avganistanu ubili 39 civila, odnosno zarobljenika.

Optuženog su Australijski mediji identifikovali kao 41-godišnjeg bivšeg pripadnika specijalnih snaga Australije (SASR) Olivera Šulca, koji je u ponedeljak uhapšen u državni Novi Južni Vels.

"Tvrdi se da je ubio jednog muškarca dok je bio razmešten u Avganistanu", navodi se u saopštenju federalne policije Australije.

Ovo je prva optužba za ratni zločin ubistva koja je podignuta protiv sadašnjeg ili bivšeg vojnika koji je odgovoran pred zakonom Australije, saopšteno je iz policije. Australijska mreža Ej-Bi-Si je 2020. godine emitovala video snimak koji navodno prikazuje Šulca kako puca na Avganistanca u polju pšenice u provinciji Uruzgan 2012. godine.

Ako bude osuđen, može se suočiti sa doživotnim zatvorom.

Australija je svoje trupe poslala u Avganistan kao podršku dvadesetogodišnjem američkom ratnom pohodu koji je počeo 2001. godine. Vlada u Australiji je 2021. godine formirala specijalnu kancelariju, nakon što je tokom vojne istrage 19 bivših ili sadašnjih vojnika određeno za moguće krivično gonjenje u svetlu dokaza da su ubili desetine avganistanskih zatvorenika i civila.

Istražitelji su na osnovu dokaza pokušali da sastave optužnice protiv pripadnika SASR i drugih komandosa koji su bili razmešteni u Avganistanu između 2005. i 2016. godine.

"Tvrdi se da su neki pripadnici patrola uzimali zakon u svoje ruke", rekao je načelnik australijskih odbrambenih snaga general Angus Kembel u novembru 2020, kada je objavio nalaze vojne istrage i uputio izvinjenje. "Pravila su prekršena, priče izmišljene, laži izgovorene, zatvorenici ubijani, a kada je to pravilo prekršeno, a sa kršenjem pravila prestalo je i obuzdavanje", dodao je on.

Svedočenja o zverstvima

U izveštaju koji je 2020. godine izdao generalni inspektor australijskih odbrambenih snaga Pol Brereton nakon četvorogodišnje istrage navodi se da su neki komandanti zahtevali od mlađih vojnika da pucaju na zarobljenike kako bi iskusili prvo ubistvo, te da su trupe naknadno podmetnule oružje ubijenim avganistanskim civilima.

Još jedan incident iz 2012. godine u provinciji Uruzgan izašao je na videlo kada se bivši lekar SASR Dasti Miler 2019. godine ispovedio australijskim medijima o nenaoružanom Avganistanu kome je lečio ranu od metka u nogu. Rekao je da je stariji vojnik SASR preuzeo odgovornost nad njegovim pacijentom, za kojeg je Miler kasnije saznao da je pogubljen. Tragovi povreda ukazuju da je Milerovom pacijentu gaženo po grudnom košu pre smrti.