Kultura
Izložba "Mostovi svetlosti" u Vojnom muzeju: Viđenje genocida iz ugla umetnosti
Fokus postavke koja propituje naš odnos prema kulturi sećanja je na Drugom svetskom ratu i stradanju srpskog stanovništva
U galeriji Vojnog muzeja otvorena je izložba "Mostovi svetlosti – Izbor iz Zbirke umetničkih dela Muzeja žrtava genocida" na kojoj su prikazana, kako je rekao državni sekretar Ministarstva odbrane Nemanja Starović, neka najznačajnija dela savremenog srpskog stvaralaštva, koja su istovremeno spomenici ljudskih sudbina i podsetnici na velike tragedije i genocid.
Postavku "Mostova svetlosti", koja će moći da se vidi do 17. januara 2024, čini izbor od blizu stotinu umetničkih dela iz zbirke muzeja, koja su javno predstavljena prvi put od njegovog osnivanja 1992. godine.
Po rečima Starovića koji je otvorio izložbu, ona odslikava problemska mesta prošlosti, s fokusom na Drugi svetski rat i stradanje srpskog stanovništva, propitujući naš odnos prema kulturi sećanja.
Na izložbi, čiji je autor kustos Muzeja žrtava genocida Nikola Radosavljević, predstavljena su ostvarenja Pjera Križanića, Milorada Ćirića, Piva Karamatijevića, Đorđa Andrejevića Kuna, Majde Kurnikove, Branka Šotre, Franje Mraza, Lazara Vujaklije i Božidara Prodanovića.
Tu su i dela Miloša Bajića, Zdenke Kartusove, Vide Jocić, Miodraga Živkovića, Nandora Glida, Ismeta Mujezinovića, Ljiljane Bursać, Predraga Đakovića, Simonide Radonjić, Milene Maksimović Kovačević, Daniele Fulgosi i drugih.
Direktor Muzeja žrtava genocida Dejan Ristić je istakao da se radi o atipičnoj izložbi za njegovu ustanovu, pošto posetioci i stručnjaci ne očekuju da se tema genocida tretira iz ugla umetnosti, a od stotinak dela koja plene snagom i tehnikom "dvadesetak nose epitet remek-dela".
Prema njegovim rečima, izložena su dela koja umetnički prikazuju stradanje našeg naroda, pred kojima posetilac zanemi.
Ristić je posebno do sada ne izlagano istakao delo "Jame" u livenoj bronzi Nandora Glida (1924–1997), čija je cela porodica stradala u holokaustu, a govori o stradanju srpskog naroda u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.
Izložen je i model spomenika na Tjentištu Miodraga Živkovića, koji jedino poseduje Muzej žrtava genocida, a centralno mesto na izložbi ima "Most svetlosti" Ljiljane Bulajić, sačinjeno od zlatnog pigmenta na transparentnoj foliji.
Ristić je pomenuo kao delo koje "ima posebnu poruku i snagu" autoportret vajarke Vide Jocić (1921–2002), koja je bila u nacističkom koncentracionom logoru Aušvicu.
Predsednica Srpskog istorijskog društva Suzana Rajić je ocenila da izložba uvodi posetioca u svet umetnosti i istorije gde svaka crta lica govori više od stranica pisanog dela.
"Izraz patnje, unututrašnjeg bola, bez obzira da li se radi o ženama, deci ili vojnicima, sa rečima se teško može dočarati. Osećamo pijetet prema žrtvama i razumemo bol i patnju", istakla je Rajićeva.
Kustos Radosavljević je istakao da je izložba "malo drugačiji presek kulture, kulture sećanja, istorije i istorije umetnosti" i zahvalio umetnicima koji su dela poklonili ili ponudili u otkup, dodavši da su neka spasavali na različite načine, čak i sa crnog tržišta.
"Kultura sećanja zadire u sve sfere života, a posebno umetnosti, i inspiriše i vuče ljude da se straha i traume oslobode kroz stvaralački čin", naveo je Radosavljević.
Realizovanje izložbe su omogućili Ministarstvo kulture, Ministarstvo odbrane i Fondacija Muzeja žrtava genocida, a prati je ilustrovana dvojezična srpsko-engleska monografska publikacija s kustoskim tekstom i pratećom vizuelnom dokumentacijom.
