Magazin
Sveti Georgije Pobedonosni: Druga najstarija ruska ikona krasi riznicu Moskovskog Kremlja
Ikona Svetog Georgija koja krasi zbirku Uspenskog hrama Moskovskog Kremlja druga je najstarija sačuvana ruska ikona, a njegov lik jedan je od najpoštovanijih svetaca. Georgije je bio pokrovitelj Moskve, te stoga ova ikona zauzima posebno mesto u ruskoj umetnosti.
Hrišćanska vera je od samog početka bila neraskidivo povezana sa primerima pobožnosti stradalih ratnika i blagočestivih vladara. Slike svetih ratnika zauzimale su istaknuto mesto u ruskoj umetnosti: pojavljivale su se na freskama i ikonama, u slikarskim i vajarskim remek delima, ali i na oružju.
Druga najstarija ruska ikona, ikona Svetog Georgija, je u Uspenski hram stigla iz Velikog Novgoroda, a u Moskvu ju je, sa mnogim drugim svetinjama doneo Ivan Grozni sredinom 16. veka. Ikona datira iz perioda sa kraja 11. i početka 12. veka, a na osnovu stilske sličnosti njenog slikarstva sa mozaicima i freskama Svete Sofije Kijevske naslućuje se da pripada vizantijskom trendu u novgorodskom ikonopisanju.
Lik Svetog Georgija odiše moći
Na ikoni je prikazan do pojasa lik Velikomučenika Georgija u vidu mladog ratnika, a svetac u desnoj ruci drži koplje, dok se u levoj nalazi mač, čija ukrštena drška zamenjuje mučenički krst. Lice svetitelja je pravilnog ovalnog oblika, a njegova kosa smeđa i gusta. Oči svetitelja su prikazane kao velike i usmerene ka posmatraču, pa se stiče utisak kao da svetac gleda pravo u oči. Lik svetitelja ispunjava gotovo čitavu ikonu, a njegove ruke blisko dodiruju okvir, što samo dodatno naglašava osećaj moći njegovog lika.
Sveti Georgije i Bogorodica Odigitrija
Međutim, na originalnoj ikoni svetog Georgija, na zadnjoj strani drvene daske bila je prikazana Bogorodica Odigitrija, koju je izradio grčki majstor koji je radio u Moskvi, a koja datira iz sredine 14. veka. Ispod nje se nalazila i ranija slika nepoznatog stepena očuvanosti, a od čitave ikone očuvalo se samo lice Božanskog Deteta.
Lik Bogorodice je tokom istorije više puta restauriran, dok je lik Georgija u srednjem veku, kada je potamneo, premazan slojem tamnosmeđe masne boje. Ponovo je pronađen tek tridesetih godina prošlog veka, kada ga je otkrio sovjetski restaurator Vasilij Kirikov i pažljivo očistio od nanesenog sloja boje.
