Magazin

Najlepši hramovi Moskve - Crkvu Vasilija Blaženog su hteli da sruše da bi bilo više mesta za paradu

"Lazare, vrati to na mesto" rekao je Staljin svom saradniku koji je predložio da se simbol Moskve (a i cele Rusije) čuveni hram Vasilija Blaženog ukloni sa Crvenog trga, kako bi se dobilo više prostora za parade. A jedan od najvećih pravoslavnih hramova na svetu, Hram Hrista Spasitelja, svojevremeno je bio srušen (a kasnije ponovo sagrađen), a na njegovom mestu napravljen bazen.
Najlepši hramovi Moskve - Crkvu Vasilija Blaženog su hteli da sruše da bi bilo više mesta za paradu© wikimedia/Valerii Tkachenko

Prepoznatljive raznobojne, bajkovite kupole na ruskim crkvama imaju i svoje značenje po bojama, pa su tako zlatne kupole simbol nebeske slave. Često su hramovi sa zlatnim kupolama posvećeni Isusu Hristu i velikim crkvenim praznicima - Božiću, Sretenju, Blagovesti. Plave kupole sa zvezdama posvećene su Bogorodici jer plava boja simbolizuje devičanstvo i čistotu Device Marije, a zvezde su referenca na Vitlejemsku zvezdu, koja je obeležila rođenje Isusa Hrista. Zelene kupole se najčešće nalaze na crkvama posvećenim Svetoj Trojici - zelena se smatra znakom Svetog Duha. Srebrna boja u pravoslavlju predstavlja čistotu i svetost, stoga su crkve sa srebrnim kupolama obično posvećene raznim svecima. Crne kupole krase manastirske crkve, pošto je crna boja monaštva. A raznobojne kupole u ​​pravoslavnoj tradiciji podsećaju vernike na lepotu Nebeskog Jerusalima.

Svojom kulturom i istorijskim nasleđem Moskva iz godine u godinu privlači sve više i više turista, a zlatne i šarene kupole crkava i sabora koje plene svojom lepotom predstavljaju najznamenitije turističke atrakcije grada. 

Kroz viševekovnu istoriju, ruska prestonica obogatila se remek-delima ruske pravoslavne arhitekture, koja predstavljaju neotuđivi deo ruskog duhovnog nasleđa i prestavljaju istorijsku i arhitekturnu vrednost. Većina velelepnih crkava i sabora razbacana je između savremenih oblakodera i stambenih zgrada, a njihova arhitektura pripada različitim stilovima: od tradicionalnog ruskog, preko raskošnog italijanskog renesansnog, pa sve do moskovskog baroknog stila, a svaki je očaravajuć na svoj način.

Koje su to najlepše i najpoznatije ruske crkve koje bez daha ostavljaju svakoga ko se pred njima nađe?

Hram Vasilija Blaženog

U samom centru Moskve, hram Vasilija Blaženog i Crveni trg predstavljaju srce ruske prestonice i simbol Moskve. Sabor predstavlja deo svetske kulturne baštine i nalazi se pod zaštitom UNESKA. Projektovan je tako da svojim oblikom podseća na vatru, a njegove eklektične kupole zamišljene su kao plamičci. Ono po čemu je ovaj hram još zanimljiv jeste i ikonostas - isuviše velik za hram ovih razmera, ikonostas je morao da se nastavlja i na bočne zidove. O kaleidoskopskim kupolama Hrama Vasilija Blaženog kolaju mnoge legende, a turisti iz svih delova sveta već skoro pola veka dolaze u Moskvu da se dive njegovoj lepoti. Legenda po kojoj je ovaj hram poznat vezuje se Ivana Groznog, koji je navodno, nakon što je prvi put stao ispred Hrama Vasilija Blaženog njegovom arhitekti iskopao oči, samo da nikada više ne bi mogao da projektuje ništa čak ni približno lepo najpoznatijem moskovskom hramu. Inače, u sovjetsko vreme Staljinov stručni saradnik predložio je da se sabor sruši kako bi se na Crvenom trgu napravilo više mesta za parade i demonstracije. Pri predstavljanju svoje ideje Staljinu, on je napravio maketu na kojoj se lako uklanja hram, ali je Staljin kada je video idejno rešenje samo rekao: "Lazare, vrati to na mesto"!

Hram Hrista Spasitelja

Za razliku od Hrama Vasilija Blaženog - Hram Hrista Spasitelja zadržao je svoju izvornu funkciju, a bogosluženja se u njemu i danas redovno održavaju. Najveći sabor Ruske Pravoslavne Crkve opčinjava svakoga ko u njega uđe svojom vizantijskom arhitekturom,ikonama u zlatu, slikama koje oduzimaju dah i bogato ukrašenim likom Hrista Spasitelja. Ova svetinja pod svoje okrilje može primiti preko 10000 vernika istovremeno, što je čini najvećim saborom Ruske Pravoslavne Crkve. Originalni sabor bio je ruiniran u vreme SSSR-a: hram su nekoliko meseci postepeno rušili, da bi ga na kraju minirali, i to ne jednom, već dva puta a prema sećanjima očevidaca, snažna detonacija se osećala u radijusu od nekoliko kilometara. Kasnije se na njegovom mestu izgradio bazen koji je bio u funkciji sve do 1994. godine nakon čega je zatvoren, a Hram je, na radost svih vernika, rekonstruisan 2000. godine.

Uspenski sabor

Moskovski Kremlj uvršten je u spisak objekata svetske kulturne baštine UNESKA i dom je nekih od najznačajnijih religioznih građevina ruske prestonice. Uspenski sabor, najstarija je, i verovatno najpoznatija crkva Moskovskog Kremlja, a od sredine prošlog veka zvanično se smatra muzejem, iako se i danas u njoj vrše bogosluženja. Svetlo koje se odbija o njegove pozlaćene kupole jedna je od najupečatljivijih atrakcija drevnog Kremlja. U ovom hramu, koji je otvoren davne 1479. godine, krunisali su se svi ruski carevi, a od 1326. godine pa sve do njenog otvaranja za vernike, tu se nalazio sedište Ruske Pravoslavne Crkve. U saboru se nalaze i mošti najvažnijih religioznih ličnosti Rusije.

Rimsko-katolički Katedralni sabor Bezgrešnog Začeća Device Marije

Katolički sabor podignut 1911. godine predstavlja najveću katoličku katedralu u Rusiji, a njegovi visoki svodovi, široke arke u neogotskom stilu i cigla boje maline, govore o tome da su arhitekte inspiraciju pronašle u kultnoj Vestminsterskoj palati i Milanskom saboru. Sabor Bezgrešnog Začeća Device Marije prestavlja spomenik kulture i uvršten je u spisak istorijskog nasleđa Rusije, a sredstva za njegovu izgradnju prikupljali su Poljaci koji su živeli na teritoriji Rusije. Nažalost, tokom Velikog Otadžbinskog Rata, katedrala je pretrpela oštećenja - nekoliko kula i deo krova nastradali su u bombardovanju. Danas se u saboru i dalje sprovode mise, a službe se čitaju na raznim jezicima, uključujući ruski, engleski, korejski, španski, jermenski i latinski.

Blagovešenski sabor

Još jedan biser Moskovskog Kremlja je i Blagovešenski sabor, u kome su se kroz istoriju krstili i venčavali ruski carevi, i u kome se nalazila njihova ispovedaonica. Visoki zidovi ove kultne crkve u potpunosti su prekirvene starinskim freskama na kojima su prikazani neki od značajnijih religioznih umetnina Rusije, a među mnogobrojnim freskama nalaze se i one koje je oslikao Andrej Rubljov, najpoznatiji ikonopisac svih vremena. Ikonostas sabora smatra se i jednim od najstarijih u čitavoj Rusiji - deo ikona potiče iz četrnaestog veka, a u podrumu sabora nalaz ise ekspozicija preko 1500 eksponata koji datiraju iz perioda 12. do 17. veka. Prema legendi, jugozapadni ulaz u Blagovešenski sabor bio je sagrađen specijalno za Ivana Groznog, kome je ulazak na glavni ulaz sabora bio zapranjen zbog toga što se, protivno kanonima Ruske Pravoslavne Crkve, ženio čak šest puta.

image