Magazin

Naučnici uz pomoć veštačke inteligencije pročitali zapise sa drevnih glinenih pločica

Tim izraelskih naučnika obučio je model veštačke inteligencije da prevede klinasto pismo drevnog akadskog jezika. Rezultati njihovog rada već oduševili su čak i arheologe, budući da decenijama ni jednom naučniku nije pošlo za rukom protumači drevne zapise.
Naučnici uz pomoć veštačke inteligencije pročitali zapise sa drevnih glinenih pločica© Canva / gorodenkoff

Evolucija veštačke inteligencije dovela je do toga da je u poslednjih nekoliko godina ona postala jedan od najboljih pomoćnika, a među poslednjim primerima uspešne saradnje AI tehnologija i nauke jeste na polju arheologije.

Naime, izraelskim naučnicima pošlo je za rukom da razviju neuronski model za mašinsko prevođenje sa drevnog akadskog jezika, čija je tehnologija slična Gugl prevodicu uspela da tekst prevede na dva načina - transliteracijom (prenošenjem znakova sa akadskog u englesko pismo) i direktno, prilagođavajući znakove rečima.

Prevod sa akadskog veštačkoj inteligenciji zadavao dosta muka

Tragovi akadskog pisma do danas su sačuvani na glinenim pločicama na kojima su drevni narodi klesali poruke uz pomoć olovaka od zašiljene trske, a zatim ih pekli na suncu. On nije bio jednostavan, već polivalentan jezik, a klinasti znakovi imali su nekoliko različitih izgovora u zavisnosti od redosleda reči i njihovog značenja.

Baš zbog toga i pored velikog broja različitih pločica, i naučnici i neuronski model bili su na velikim mukama. Prevođenje se sastojalo od dve faze: u prvoj s oni morali zajedničkim snagama translitetirati klinaste znakove u fonetsko pismo, a tek su u drugoj fazi na osnovu prethodnih znanja i iskustava znakovi prevođeni i adaptirani u smislene pojmove i nizove.

Rezultati zavodoljavajući, a greške minimalne

Naučni tim je razvijenim modelom ostao veoma zadovoljan, a kako se navodi, test sposobnosti je uspešno položen i to sa izrazito dobrim rezultatima. Istraživači su primetili i da je u skoro svakom slučaju govorni tip teksta bio prepoznatljiv, a da bi u budućnosti, nakon nekoliko iteracija, njihov model mogao da prikaže i listu izvora na osnovu kojih je rađeno prevođenje, što bi posebno koristilo arheolozima i naučnicima.

Ipak, budući da je u pitanju tek prva verzija softvera sa veštačkom inteligencijom ove vrste, greške su se javile u oba tipa prevođenja, a "halucinacije" softvra dovele su do toga da se određeni delovi originalnog teksta prevedu potpuno pogrešno.

image