Šta kriju misteriozni kameni lavirinti na samom severu Rusije

Rusija nije jedina zemlja koja se može dičiti kamenim lavirintima, ali je svakako jedina koja se može pohvaliti brojem drevnih građevina na svojoj teritoriji - ukupno ih na Soloveckom arhipelagu ima 35, dok je 14 samo na jednom, Zečjem ostrvu. Ovi magični lavirinti, prema podacima istoričara i arheologa, datiraju još iz perioda 3. i 2. veka pre naše ere, a do danas su se sačuvali zahvaljujući pogodnim klimatskim uslovima, ili mističnim silama koje ih čuvaju, kako smatraju ezoterici.

Simbolično značenje ruskih "vavilona"

Lavirinti Soloveckog arhipelaga se najbolje vide iz pričije perspektive, a sa visine se jasno mogu podeliti u tri različite vrste: spiralne, koncentrične i krstaste. Prvi put su solovecki lavirinti u istorijskim spisima zvanično spomenuti tek u 19. veku, mada se o tim konstrukcijama pisalo i ranije, još 1552. godine u zapisima pregovora sa Šveđanima - tada su se one nazivale "vaviloni" zbog kompleksne forme i mističnog porekla.

"Položaj vavilona ukazuje i na to kom narodu su oni pripadali, a njihova složena forma, bez sumnje, ima simbolično značenje i mitološku pozadinu", pisao je ruski geograf Aleksandar Jelisejev 1883. godine.

Beskrajna spirala složena od pojedinačnih delova kamena, po analogiji sa beskrajnom linijom, može simbolizirati i beskonačnost sveta. Spirala je i jedan od najdrevnijih simbola na celom svetu koji se pojavljuje u svim kulturama i razdobljima, a često je povezana i sa različitim verskim obredima, poput inicijacije. Sa druge strane, krstasti oblici lavirinata mogu ukazivati na to da je kod drevnih naroda to mesto bilo sveto mesto na koje su dolazili da se mole, klanjaju božanstvima ili im prinose žrtve.

Deo rituala ili svakodnevnice?

Istoričari i arheolozi se do danas nisu složili za šta su tačno služili solovecki lavirinti, iako je većina mišljenja da su se koristili za verske rituale. Ovi drugi, koji nisu pristalice mističnih objašnjenja već u svemu traže logiku i smisao, pretpostavljaju da su oni korišćeni za svakodnevne, praktične aktivnosti: primera radi, za ribolov, tako što bi se riba "zaglavila" u kilometarskim kanalima lavirinta, ili kao grobnice, mada je ova ideja brzo opovrgnuta. Postoji i treća teorija, koju je postavio istraživač Jeršov: naime, od je smatrao da linije lavirinata predstavljaju orbite Zemlje i Meseca, i da su, samim tim, oni korišćeni kao kalendari. 

Ezoterici, međutim, smatraju da su solovecki lavirinti drevni simbol celine: on objedinjuje formu kruga i spirale u jedno i predstavlja putovanje naše duše ka centru, a zatim i povratak u realnost. Danas brojni turisti Solovecki arhipelag i lavirinte posećuju baš sa tim ciljem - da pronađu sebe i postignu harmoniju duše i tela.