Hiperboreja, Tartarija, Moskovija: Kako je Rusija menjala imena kroz istoriju

Pre nego što je Rusija postala Rusija, u istorijskim analima i na geografskim kartama, je ova zemlja neverovatnih razmera nosila potpuno drugačiji naziv. I to ne samo jedan, već devet, od kojih je svaki neobičniji od prethodnog. Ove nazive Rusiji su obično dodeljivali drugi narodi, poput Starih Grka, vikinga i slično, a pojedini su čak zavedeni i u zvaničnim crkvenim spisima najvećih pravoslavnih spomenika.

Hiperboreja

Hiperboreja, odnosno prostor na kome se danas nalazi sever Rusije, mnogi naučnici smatraju postojbinom hiperborejaca, koji su pre više hiljada godina naseljavali to područje. Starogrčki istoričar Diodor Sicilijski opisivao je hiperborejce kao velike srećkoviće, koje je posebno voleo bog Apolon, koji se smatrao pokroviteljem Hiperboreje.

Sarmatija

Granice zemlje zvane Sarmatija prostirale su se od obala Crnog mora pa sve do Urala. Neki istoričari su mišljenja da su se na ovim prostorima nastanili potomci hiperborejaca, koji su svojim dolaskom proterali domoroce, kimerijce. Mihail Lomonosov, istaknuti ruski naučnik 18. veka smatrao je da temelje ruske državnosti treba tražiti upravo u sarmatskoj tradiciji.

Tartarija

Ovim nazivom su kartografi označavali teritoriju Rusije sve do 19. veka. Iako su mnogi mišljenja da je ovaj naziv povezan sa tatarima, narodom koji je većinski islamske veroispovesti i koji živi u republici Tatarstan, istina je potpuno drugačija. Naiv Tartarija povezan je sa Tartarom, paklom iz starogrčke mitologije, u koji su proterani Kronos i drugi titani.

Hardariki

Današnju teritoriju Rusije ovako su nazivali normani i drugi vikinzi. Ukoliko se reč hardariki prevede sa islandskog jezika, onda označava "zemlju gradova". Imajući u vidu da su normani kao narod videli veliki broj zemalja, činjenica da su Rusiju nazivali zemljom gradova govori o njenoj visokoj razvijenosti i zavidnoj infrastrukturi, čak i u ta vremena.

Velika Švedska

Poznati političar Snori Sturluson, koji je živeo krajem 17. i početkom 18. veka je evropski deo današnje Rusije nazivao Velikom Švedskom, odnosno Svitjod, na islandskom jeziku. U svojoj zbirci, Sturluson je pisao kako se severnije od Crnog mora nalazi Svitjod, zemlja koju mnogi upoređuju sa Afrikom, ali koja je pusta zbog mrazeva.

Ruski Kaganat

Zapisi istoričara Vernadskog sugerišu da je Ruski Kaganat postojao već na početku 9. veka. Ipak, do danas je ostala nepoznanica koji je grad bio prestonica ove zemlje, kao i to kakva ga je sudbina zadesila. Pojedini smatraju da je ova zemlja zapravo nestala kada je Kijev osvojen 882. godine i kada su se istočnoslevenske zemlje objedinile u jednu.

As-Slavija

Ovako su teritoriju današnje Rusije nazivali arapski geografi El-Farsi i Ibn-Haukal u 10. veku naše ere. Prestonica As-Slavije bio je grad Salau. Današnji istoričari smatraju da je Salau zapravo bio legendarni grad Slovensk, koji se nalazio nedaleko od današnjeg Velikog Novgoroda.

Arsanija

Arsanija (ili u nekim spisima Artanija) bio je jedan od tri centra u kojima su u 10. veku živeli Rusi, pored Kujabe i Slavije. U spisima tog vremena navedeno je da arsani imaju svog vladara, da je prestonica grad Arsa i da se narod bavi pretežno trgovinom cinka. Ukoliko bismo Arsaniju "preneli" na današnju mapu, ona bi se nalazila u okolini gradova Rostov, Beloozero i Smolensk.

Moskovija

Za razliku od prethodnih naziva, ovaj je makar jasna asocijacija na Rusiju. Ali, Moskovija nije dobila svoj naziv po današnjoj prestonici, već po Mosohu (odnosno Mešehu), Nojevom unuku. Navodno je on bio taj koji je stvorio narod koji se zvao moskoviti. Zanimljivo je da je upravo ova verzija zapisana i u "Sinopsisu ili Kratkom opisu početka ruskog naroda", koji je izdat 1674. godine i koji se danas čuva u zidinama Kijevo-Pečerske Lavre.