Džinovi koji dosežu do neba: Najviše zgrade u Srbiji i Hrvatskoj

Nekada smo se divili palati "Albanija" i Beograđanki, koja je izgrađena kao prvi oblakoder u užem centru grada, kao i njihovoj visini.

Međutim, poslednjih nekoliko godina u Srbiji, a i u našem glavnom gradu su počele da niču nove zgrade, koje su sve više i više, pa tako iz godine u godinu svedočimo i takmičenju koji će stambeno-poslovni objekat postaviti novi rekord u svojoj visini.

Beograđanka, koja je nekada bila simbol Beograda, po svojoj visini je "pala" na sedmo mesto najviših zgrada u našoj zemlji, dok se sada na prvom mestu nalazi Kula Beograd (Belgrade Tower) sa visinom od 168 metara.

Kula je 42-spratni soliter, u okviru projekta "Beograd na vodi", na Savamali u Beogradu. Ova zgrada je ujedno i najviša zgrada u Srbiji.

Arhitekte su bile inspirisane obližnjom rekom, dok su planirali izgled kule, a njen inovativni izgled upotpunjen je time što se objekat rotira za 90 stepeni u odnosu na donje spratove

Na drugom mestu najviših zgrada u Srbiji je jedan od bisera novobeogradske arhitekture Kula "West 65" sa visinom od 155 metara i 40 spratova. Ovaj neboder nalazi se u okviru stambeno-poslovnog kompleksa "West 65". U okviru same zgrade nalazi se spa centar, bioskop, teretana i brojni drugi luksuzni sadržaji.

Na trećem mestu oblakodera nalazi se poslovni centar "Ušće"" na opštini Novi Beograd, sa 141 metar. Sagrađen 1964. godine kao "Palata društveno-političkih organizacija", a u njoj se nalazilo sedište Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, zbog čega je dobila popularni naziv "CK". Danas je poslovna zgrada.

Na spisku najviših zgrada u našoj zemlji je i čuvena Zapadna kapija Beograda ili Stambeno-poslovni centar "Geneks". Ovaj simbol Beograda visok je 115 metara, sa antenom 135 i ima 35 spratova. 

Geneks kula je jedan od simbola razvoja prestonice i sedište najuspešnije jugoslovenske firme, kao i stecište tadašnjeg poslovnog i političkog sveta.

Vlada Srbije je uvrstila građevinu u registar kulturnih dobara Srbije u novembru 2021. godine, na predlog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograda. 

Čuvena "Beograđanka", sada se nalazi na 7. mestu. Ovo zdanje je visoko 101 metar i ima 24 sprata.

Izgrađena je u periodu od 1969. do 1974. godine po projektu arhitekte Branka Pešića, kao prvi oblakoder u užem centru grada. Zgrada predstavlja jedno od najznačajnijih ostvarenja beogradske arhitekture s kraja šezdesetih godina prošlog veka i u to vreme je bila najviša zgrada u Beogradu.

Najviša zgrada van Beograda

Najviša zgrada u Nišu i ujedno najviša zgrada izvan Beograda je TV5 soliter, koji je visok 81 metar.

Sagrađena je 1973. godine i izgradnju je finansirala Jugoslovenska narodna armija.

Na listi najviših zgrada u Srbiji se nalaze i tri stambena solitera na Limanu IV u Novom Sadu. To su zgrade izgrađene tokom osamdesetih godina.

Zgrade su sagrađene 1988. godine. Sve tri zgrade visoke su 75 metara, i imaju 18 spratova. Zgrade su specifične po svojim crvenim kapama na vrhu. Tokom NATO bombardovanja 1999. godine srednja zgrada bila je blago oštećena, već u januaru 2000. godine zgrada je obnovljena.

Istu visinu ima i zgrada Ipsilon u Kragujevcu. Nešto niža je zgrada Triangl u Požarevcu, koja je visoka 70 metara.

Kako je u Hrvatskoj?

U Hrvatskoj nadmetanje u visinama građevina počinje 1960-ih godina i ne prestaje do danas.

Prvo mesto na listi najviših zgrada u Hrvatskoj zauzima "Dalmatia tower" u Splitu s visinom od 115 metara, a sa antenom će dosegnuti čak 135 metara, pišu hrvatski mediji.

Ovo je prvi hrvatski neboder koji je prešao granicu od 100 metara visine.

Gradnja je započela 2017. godine, a prvobitno je bio zamišljen kao građevina sa 17 spratova i 75 metara visine, ali nakon završetka 17. sprata, gradnja se obustavila kako bi se dobila građevinska dozvola za dodatnih 10 spratova.

Poslovni centar Strojarska je trgovački i stambeni centar koji se nalazi u gradskoj četvrti Trnje u Zagrebu. Sastoji se od 6 zgrada, od kojih su dve stambene. U centralnom delu nalaze se dva oblakodera, glavna zgrada B ima 25 spratova, visoka je 96,15 m i druga je najviša zgrada u Hrvatskoj, piše sajt "Bauštela".

Treće mesto dele dva oblakodera na adresi Franje Čandeka 23a i 23b u Rijeci. Gradnja "blizanaca" je završena 1975. godine te od tada nisu izgubili svoju titulu najviših stambenih građevina. Njihova visina je 96 metara visine.