Srbija i Balkan
Crna Gora, popis, američki radio i Evropska unija: Kome smeta srpski patrijarh
U susret popisu u Crnoj Gori Evropski parlament tvrdi da Srpska pravoslavna crkva promoviše ruske dezinformacije dok iz opozicionog Montenegra stižu glasovi o tome da je patrijarh Porfirije u Podgorici u misiji "pokušaja etničkog inženjeringa"
Uoči glasanja Evropskog parlamenta o izveštaju o Crnoj Gori o kojem se danas raspravlja, a u kojem se nalaze zanimljive odrednice o malignom uticaju Srpske pravoslavne crkve i Rusije na montenegrinsko društvo, evroposlanici Tonino Picula i Pedro Markez podneli su amandman na pomenuti izveštaj tražeći da se odgodi popis stanovništva.
Razlog za odlaganje popisa Picula nalazi, kako je napisao u amandmanu, u "političkom zastoju u zemlji" i zbog zebnje da se "ovo važno pitanje ne koristi kao još jedan izgovor za jačanje polarizacije društva". Takođe, očekuje da se popis sprovede na transparentan način, bez političkog mešanja, uz pravilno brojanje svih priznatih nacionalnih manjina, bez straha od zastrašivanja ili gonjenja.
Da ne bi bilo zabune zašto je došlo do ovog zaokreta u vezi s popisom, budući da se u prvom izveštaju EP iz juna insistiralo da se isti završi do kraja godine, pobrinuo se američki Radio Slobodna Evropa.
RSE piše da je patrijarh srpski Porfirije u pretpopisnoj kampanji u Crnoj Gori ne bi li došlo do procentualne promene nacionalne strukture u Crnoj Gori u korist Srba.
"Naime, patrijarh Porfirije je 14. oktobra, u Hramu Hristovog vaskrsenja u Podgorici, dve sedmice pred početak popisa, pozvao građane da se identifikuju kao pripadnici srpskog naroda, vernici SPC koji govore srpskim jezikom", istakao je RSE navodeći da poglavari Srpske pravoslavne crkve "godinama negiraju crnogorsku naciju svrstavajući je u deo sprskog korpusa".
Američki radio podseća da mesecima prosrpske i proruske snage i mediji vode kampanju, pozivajući građane da se izjasne kao Srbi, o čemu svedoče i bilbordi kojima se građanima sugeriše nacionalna pripadnost.
Iz Demokratske partije socijalista, inače predvodnika inicijative da se popis odgodi ili bojkotuje (tu su i stranke Albanaca, Bošnjaka, Hrvata i socijaldemokrate), ocenili su za RSE da je poglavar Srpske crkve zapravo emisar predsednika Srbije Aleksandra Vučića, koji je u više navrata potencirao važnost popisa ne bi li se utvrdilo koliko zapravo Srba ima u Crnoj Gori.
"Verski čin osvećenja hrama u Podgorici zloupotrebljen je da se verni narod nacionalno indoktrinira", poručili su iz DPS-a.
RSE piše da su druge crnogorske stranke ocenile da su izjave patrijarha Porfirija u Podgorici "pokušaj etničkog inženjeringa".
Izveštaj EP o Crnoj Gori: SPC promoviše ruske dezinformacije
U pomenutom izveštaju o Crnoj Gori koji će se sutra naći na glasanju u Evropskom parlamentu, u tački 10, iznosi se zabrinutost zbog "zlonamernog stranog uplitanja, napora na destabilizaciji i hibridnih pretnji i dezinformacionih kampanja kojima se EU predstavlja kao nepouzdan partner". Ti strani akteri koji podrivaju napredak Crne Gore na evropskom putu su iz Rusije, Kine i Srbije.
Dodaje se da Rusija koristi etničke tenzije u Crnoj Gori u cilju rasplamsavanja sukoba, podele zajednice i širenja lažnih informacija ne bi li destabilizovala čitav region Zapadnog Balkana.
U pomenutoj tački posebno se ističe SPC kao produžena ruka ruskog uticaja u regionu.
"Napominjemo da se verske institucije mogu koristiti kao sredstvo spoljnog uticaja i oštro osuđujemo svako neopravdano mešanje Srpske pravoslavne crkve u tom pogledu, uključujući njene pokušaje da promoviše ruske dezinformacije", precizira se u izveštaju.
Dalje, u tački 43, sa zabrinutošću se sagledava i činjenica da je SPC potpisala Temeljni ugovor sa državom Crnom Gorom uprkos kritikama civilnog društva i političkog neslaganja o nedostatku konsultacija i transparentnosti.
"Zabrinuti smo i zbog pokušaja Pravoslavne crkve u zemljama kao što su Srbija i Crna Gora da promoviše Rusiju kao zaštitnika tzv. tradicionalnih porodičnih vrednosti i da ojača odnose između države i crkve", konstatuje izveštaj EP.
Prema poslednjem popisu iz 2011. u Crnoj Gori živi 72 odsto pravoslavaca, od kojih su 45 odsto Crnogorci a 29 Srbi.
Prošle godine Centar za demokratiju i ljudska prava iz Podgorice objavio je istraživanje prema kome bi se 46,3 odsto građana Crne Gore izjasnili kao Crnogorci, a 32,8 kao Srbi. Prema istom istraživanju, juna prošle godine 48,6 posto ispitanih izjasnilo se da govore srpski jezik, što je za oko šest posto više nego 2011. godine.
