Srbija i Balkan

Godišnjica masakra u Surdulici: NATO piloti bili su, ili slepi ili hladnokrvne ubice

Na gusto naseljeni deo grada, 2,5 kilometra od najbližih vojnih objekata, ispaljeno je 14 projektila, ubijeno je 20 ljudi, stotine kuća su srušene ili oštećene, povređeno je 100 meštana
Godišnjica masakra u Surdulici: NATO piloti bili su, ili slepi ili hladnokrvne ubiceGetty © Scott Peterson/Liaison

Samo u kući Milića blizu centra Surdulice NATO projektil velike razorne moći 27. aprila 1999. godine ubio je devetoro ljudi. Šestoro članova porodice i trojicu komšija koji su spas od bombi potražili u čvrsto građenoj kući sa tri betonske ploče. Bomba je probila sve tri, eksplodirala u podrumu, među nesrećnim ljudima.

Novinari koji su predveče stigli u Surdulicu napisali su da je NATO pilot koji je tog dana bombardovao siromašni grad na jugu Srbije bio ili slep, ili se radilo u surovom, bezočnom, hladnokrvnom ubici.

Spasioci i meštani koji su prvi stigli na lice mesta ispričali su da u bombardovanom naselju nisu imali koga da spasavaju. Retko koje telo bilo je čitavo. Ona u podrumu kuće Milića u Zmaj Jovinoj ulici raskomadana, ljudi koji su videli prizor u podrumu pričali su kasnije da su imali utisak da je bomba eksplodirala pravo između nesrećnih ljudi.

Ubijeni su Aleksandar i Vesna Milić, oboje su imali po 37 godina, njihova ćerka Miljana kojoj je bilo 15 i sin Vladimir (12), Aleksandrova majka Stamenka i sestrić Miomir (17). Pobijeni su i Dragan Ivanović (37), Staniša Đorđević (32) i Staniša Rašić (48) koji su se zatekli u podrumu.

Na današnji dan 27. aprila 1999. godine, oko podneva, na meti aviona Severnoatlantske alijanse bilo je centralno jezgro, najgušće naseljeni deo Surdulice, naselja Čubrine livade i Piskavica. Tog dana na stanovnike naselja bačeno je 14 raketa i avionskih bombi.

U masakru, apokalipsi koja se obrušila na glave nevinog naroda surovo je pobijeno 20 civila, među njima bilo je i 12 dece od pet do 15 godina. Povređeno je 100 meštana, porušeno više od 500 porodičnih kuća.

Zašto, to osim onih koji su naredili i sproveli u delo napad, niko ne zna. Najbliži vojni objekat je na oko 2,5 kilometra od ovog naselja, do najbližih vojnih magacina ima nepunih šest. Kada su se slike masakra pojavile u javnosti, iz centrale NATO hladno je izjavljeno da je u pitanju bio jedan pogrešno usmereni projektil. Meštani su tog popodneva i narednih dana pričali da su najpre čuli dve udaljene eksplozije a da je onda usledilo bombardovanje njihovog naselja, da se čulo najmanje desetak eksplozija od kojih se tresla zemlja.

Pogođena je tog dana i još jedna kuća, blizu doma Milića, ni od nje nije ostalo ništa, samo rupa koja se narednih dana polako punila vodom.

Surudulica je i šest dana ranije, 21. aprila bila meta NATO avijacije. Bombe su tada pale na izbegličko naselje u kome su živeli raseljeni iz Republike Srpske i Krajine. Poginulo je desetoro, ranjeno najmanje 20-oro civila. Među poginulima tada je bilo šestoro dece.

U suludom, za normalnog čoveka neobjašnjivom piru, Surdulica je meta bila i tridesetak dana kasnije, 31. maja 1999. kada su pogođeni Sanatorijum za plućne bolesti, Gerontološki centar i paviljon sa izbeglicama. Pobijeno je 20 ljudi, a 95 je ranjeno.

Na paviljon u kome su bile izbeglice iz RSK pala su dva projektila, još jedan na paviljon staračkog doma.

U staračkom domu ubijeni su Stana Rašić (66) iz Krive Feje, Bosna Milanović (68) iz Vlasina Okruglice, Desanka Veličković (67) iz Kalimanca i Stamen Rangelov (61) iz Božice.

U paviljonu sa izbeglicama pobijeno je 19 ljudi, bilo je i nekoliko desetina povređenih.

Ubijeni su su Bosiljka Malobabić (53) i njena deca Milena (20), Rade (19) i Milenko (16), Mila Slijepčević (90), Dušan Manojlović (72) i Milica Manojlović (77), svi su bili iz Sjeničaka kod Karlovca.

Pobijeni su i Dragić Napijalo (70) iz Vojnića, Bogdanka Janjanin (74) iz Maličke u opštini Vrgin Most, Slavko Popović (60) iz Donjeg Skrada u opštini Krnjak, Petar Budisavljević (60) iz Vrhovina, Đorđe Pavković (45) iz Pavkovića u opštini Krnjak, Rade Žigić (52) iz Tuka u opštini Korenica, Danica Malešević (61) iz Tušilovića u opštini Krnjak i Milanka Vučković (65) iz Kosjerskog u opštini Duga Resa.

Troje izbeglica ostalo je neidentifikovano - Milica Manojlović, braća Rade i Milenko Malobabić.

U tri napada na Surdulicu poginulo je 50 meštana, njih 204 je povređeno.

image