Magazin
Da li ste znali da se Pitagorina teorema koristila vekovima pre Pitagore
"Kvadrat nad hipotenuzom, to zna svako dete, jednak je zbiru kvadrata nad obe katete" - verovatno su vas u školi učili ovim stihovima kako biste što pre zapamtili čuvenu Pitagorinu teoremu. Formula se vezuje za grčkog filozofa Pitagore i pamti se generacijama, ali je iskaz teoreme bio poznat pre nego što se matematičar rodio. Babilonska ploča pod nazivinom IM 67118, koja koristi Pitagorinu teoremu za rešavanje dužine dijagonale unutar pravougla potiče još iz 1770 godine pre nove ere.
Nesumljivo da se Pitagora smatra izuzetnom ličnošću u domenu matematike i filozofije. U školskoj nastavi je upamćen po jednačini a2 + b2 = c2, ali idređeni dokazi govore da se Pitagorina teorema (koja se nije tako zvala) koristila mnogo pre samog Pitagore.
U prilog tome govori i činjenica da postoji babilonska ploča pod nazivinom IM 67118, koja koristi Pitagorinu teoremu za rešavanje dužine dijagonale unutar pravougla. Pretpostavlja se da ploča potiče iz 1770. godine pre nove ere, dakle mnogo vrekova pre nogo što je Pitagora rođen (oko 570. godine pre nove ere).
"Zaključak je neizbežan. Babilonci su znali odnos između dužine dijagonale kvadrata i njegove stranice: d=kvadratni koren od 2. Ovo je verovatno bio prvi broj za koji se znalo da je iracionalan. Međutim, to zauzvrat znači da su bili upoznati s formulom - ili, u najmanju ruku, sa njenim posebnim slučajem za dijagonalu kvadrata (d2 = a2 + a2 = 2a2) više od hiljadu godina pre velikog mudraca po kome je jednačina dobila ime", ističe matematičar Brus Ratner u svom radu na ovu temu, a prenosi Ajfel sajans.
Ovo utkriće nije usamljen primer. Još jedna ploča iz perioda od 1800. do 1600. godine pre nove ere ima kvadrat s označenim trouglovima unutra. Prevođenje oznaka sa baze 60, sistema brojanja koji su koristili stari Babilonci, pokazalo je da su ovi drevni matematičari bili svesni ove formule kao i drugih matematičkih koncepata.
Nije sačuvan nijedan originalan Pitagorin spis
Ono što znamo o njemu preneli su drugi posebno njegovi učenici Pitagorejci.
"Pitagorejsko znanje se prenosilo sa generacije na generaciju usmenom putem, jer je materijal za pisanje bio oskudan. Štaviše, iz poštovanja prema njihovom vođi, mnoga otkrića koja su doveli Pitagorejci pripisivana su samom Pitagori. Shodno tome, o Pitagorinim delima skoro se ništa ne zna. Njegova škola je praktikovala kolektivizam, što je otežavalo razlikovanje između Pitagorinog dela i dela njegovih sledbenika. Dakle, pravo otkriće određenog Pitagorinog rezultata možda nikada neće biti poznato", naglašava Ratner.
Ko je bio Pitagora
Pitagora sa Samosa je bio antički filozov i matematičar, koji je rođen oko 570 godine p.n.e. a umro je između 500. i 495. p. n. e. Osnivač je pitagorejske škole koja je bila posvećena negovanju vrline i izučavanju matematike. Širio je znanje o Pitagorinoj teoremi, ali iskaz ove teoreme bio je poznat vekovima pre njega. Pripisuje mu se da je prvi upotrebio ime "filozofija" i bio je posvećen matematici i muzici.
