"Kosovo" u Vatikanu
Kakva je veza između otvaranja prištinske kancelarije za vezu u Vatikanu i proglašavanja starih srpskih pravoslavnih crkava na KiM za – rimokatoličke
Imajući u vidu da su mnogi naši zvaničnici više puta sa ponosom isticali činjenicu da Sveta stolica nije priznala tzv. nezavisnost Kosova, i u tom smislu afirmativnim tonom govorili o razvoju bilateralnih odnosa Republike Srbije sa ovom, iako najmanjom državom na svetu (svega oko 3.000 stanovnika), ipak značajnim činiocem na polju kreiranja svetskih političkih kretanja, 12. januara doživeli smo neprijatno iznenađenje.
Tada je predsednica tzv. Kosova Vjosa Osmani objavila na svom Fejsbuku da je dekretom otvorila Specijalnu misiju Kosova u Vatikanu, i dodala: "Ovo važan korak za Kosovo i njegove odnose sa Svetom stolicom koje ćemo nastaviti da produbljujemo". Takođe, tokom prethodnih poseta, kosovski zvaničnici su isticali da im je primarni cilj priznanje njihove zemlje od strane Vatikana.
U tom kontekstu, posle privatne audijencije kod pape Franciska 23. januara 2023. u Vatikanu, Vjosa Osmani je istakla da bi "priznanje Kosova od strane Svete stolice znatno uticalo na dalje jačanje njene zemlje" kao i njenu "integraciju u evroatlantske strukture", tj. NATO.
Specijalne misije tzv. Kosova definisane su kao "privremene misije koje predstavljaju 'Republiku Kosovo' u drugoj državi ili međunarodnoj organizaciji, i da uz njihovu saglasnost može da pregovara ili obavlja zadatke koji su u interesu 'Republike Kosovo'".
Dvoličan odnos
Uzimajući u obzir ulogu Vatikana u kreiranju globalne politike, prisetimo se reči koje je pre više od 80 godina izgovorio Josif Visarionovič Staljin, kada je rekao da je u pitanju "veliki globalni politički igrač, čak i u momentima kada se to nije primećivalo". Staljin je dodao da, bez obzira na činjenicu što Vatikan nema naoružane divizije, Sveta stolica je moćnija od mnogih država koje su ih imale. U tom kontekstu je primetio da, bez obzira na to što su neke pape izgledale kao neuspešni političari, koji su uvek isticali političku neutralnost, ipak su Svetu stolicu uveli na stranu gubitničkih koalicija u oba svetska rata. Uprkos tome, Sveta stolica uspela je da ne pretrpi veću štetu, jer su njihovi poglavari, ne menjajući osnovni politički kurs, "nakon ratova uspeli da prevedu Vatikan na pobedničku stranu".
Institut za političke studije iz Beograda je u kratkom pregledu uloge Rimokatoličke crkve u narušavanju i razbijanju srpske i jugoslovenske državnosti, ukazao da je Vatikan, sa spoljnim agresorima i domaćim pomagačima, kovao planove o razbijanju, kako državnosti Kraljevine Srbije i Kraljevine Crne Gore, državnosti Kraljevine SHS, socijalističke Jugoslavije i Savezne Republike Jugoslavije, tako i državnosti Republike Srbije na KiM.
Zahvaljujući Vikiliksu saznajemo i da je 30. aprila 2008. godine, nedugo pošto je samoproglašena nezavisnost južne srpske pokrajine, iz američke ambasade u Rimu poslata poverljiva depeša broj 0971, u kojoj piše da je monsinjor Migel Mauri rekao američkim zvaničnicima da je "Sveta stolica defakto priznala nezavisnost Kosova, ali to nije zvanično objavljeno, isključivo radi ostavljanja otvorenih vrata za vođenje ekumenskog dijaloga sa SPC."
Nesumnjivo je da ovaj podatak precizno definiše dvoličan odnos Vatikana prema SPC i našoj zemlji, koji zahteva i snažniju reakciju od objašnjenja da je u slučaju Specijalne misije reč samo o „kancelariji za vezu“ čiji predstavnik ne bi imao diplomatski status kao ostali akreditovani ambasadori u Vatikanu.
Ovo tim pre što još jedan u nizu činova varvarskog otimanja srpskog duhovnog nasleđa na KiM predstavlja i kampanja Ministarstva kulture privremenih prištinskih institucija, a u cilju prisvajanja materijalne i duhovne baštine SPC, koja je započela navodnu "obnovu" pravoslavne crkve u selu Gornje Vinarce, udaljenom sedam kilometara od Mitrovice, na severnoj strani reke Ibra.
Eparhija raško-prizrenska je saopštila da osim činjenice što niko nije kontaktirao SPC u vezi s obnovom tog objekta, ministarstvo u Prištini je otišlo korak dalje i proglasilo tu srpsku pravoslavnu crkvu u selu Gornje Vinarce "katoličkom", u očiglednoj nameri da se prisvoji duhovna baština Srpske pravoslavne crkve.
Pred crkvom je, štaviše, postavljen i znak Ministarstva kulture tzv. Kosova, gde se opet pominje naziv "katolička crkva u Vinarcu".
Protivno svim normama
Eparhija raško-prizrenska je povodom najnovijeg incidenta obavestila međunarodne predstavnike, organizacije koje se bave verskim pravima i zaštitom kulturne baštine, jer kosovske institucije ne reaguju na tužbe SPC i ne izvršavaju svoje pravne obaveze prema našoj crkvi čak ni u slučaju presuda sopstvenih sudova.
Takođe, ističe se da se eparhija ne protivi obnovi srpskih svetinja, od kojih još mnoge koje su uništili albanski ekstremisti 1998-1999. i dalje stoje u ruševinama, ali se oštro protivi korišćenju navodne obnove radi preuzimanja srpske kulturne i duhovne baštine i menjanja identiteta u cilju istorijskog revizionizma. Upravo iz tog razloga je rađena obnova porušenih srpskih crkava nakon martovskog pogroma 2004, ali pod nadzorom Saveta Evrope, koji je garantovao zaštitu prava SPC.
Ako je prvi deo strategije albanizacije ovog prostora bio proterivanje srpskog stanovništva nakon rata 1999, kada je oko 200.000 Srba i nealbanaca bilo prinuđeno da napusti ove krajeve, a potom se prešlo i na sistematsko uništavanje crkava i grobalja u cilju zatiranja tragova našeg istorijskog postojanja, sada je protivno svim normama ali i zakonima tzv. Kosova cilj albanskih institucija na KiM, da se crkve koje su urušene ili teško oštećene, samostalno i bez odobrenja SPC obnavljaju u cilju promene njihovog identiteta.
Eparhija navodi da pravoslavna crkva u selu Gornje Vinarce postoji još od 14. veka, i to u selu koje je tada bilo čisto srpsko sa 15 srpskih domova, što je zabeleženo i u turskom popisu neposredno nakon osmanskog osvajanja Kosova i Metohije u oblasti Isa-bega Ishakovića 1455. godine.
Značajno je napomenuti da se u selu ne pominje bilo kakvo prisustvo rimokatoličke zajednice, a koliko je poznato Eparhiji raško-prizrenskoj, rimokatolička biskupija nikada nije koristila ovu crkvu, niti o njoj ima ikakvih pisanih podataka i materijalnih dokaza.
Nažalost, to je stanje mnogih naših crkava koje su u toku rata 1998-1999. oštetili ili uništili albanski ekstremisti. Ovo je još jedno svedočanstvo o crkvi koju je lokalno albansko stanovništvo smatralo srpskom, jer u protivnom ne bi bila skrnavljena i paljena, što je slučaj i sa mnogim drugim crkvama i manastirima koji su napadani, a sada se u medijima ili preko ministarstva u Prištini proglašavaju za "albanske ili katoličke crkve".
Imajući u vidu i istovremeno otvaranje Specijalne misije "Kosova" u Vatikanu, jasno je da se Rimokatoličkoj crkvi u pogledu saradnje i ostvarivanja "hrišćanskog jedinstva" o kome Vatikan govori, ne može do kraja verovati.
