Smrtonosni američki pokloni: Kasetne bombe i dalje ubijaju u Laosu, Vijetnamu i Kambodži

Odluka SAD da pošalje Ukrajini kasetnu municiju podsetila je da je Amerika tu praksu primenjivala više puta u istoriji, ali i vratila u fokus javnosti to u kojoj meri je rasprostranjena takva neesksplodirana municija i šta sve čini stanovništvu.

Katastrofalne posledice bombardovanja kasetnim bombama Srbi su osetili na sopstvenoj koži tokom NATO agresije 1999, a isto i dalje osećaju Vijetnam, Laos i Kambodža, 50 godina nakon Vijetnamskog rata.

Ho Van Lai (26) iz Vijetnama izgubio je obe noge i desnu ruku kada je imao samo 10 godina zbog kasetne municije. Dok se igrao sa svoja dva rođaka, u junu 2000, pronašli su nešto što je izgledalo kao "igračka" veličine teniske loptice. Bomba je eksplodirala, ubila rođaka a njega teško osakatila, podaci su organizacije "Prodžekt rinju" koje je preneo list "Global tajms" blizak KP Kine.

Hoova strašna sudbina je tek jedna u nizu koje dele njegovi brojni državljani susrećući se s neeksplodiranom kasetnom municijom koju je mahom posejala američka vojska tokom Vijetnamskog rata.

Izveštaji iz 2018. godine otkrili su da je u Vijetnamu ovim bombama kontaminirana površina od oko 61.000 kvadratnih kilometara, što čini skoro 20 odsto ukupne površine zemlje.

Situacija je vrlo loša i u Laosukoji nije bio direktno umešan u Vijetnamski rat, ali ga je američka vojska brutalno bombardovala.

Laos – država koja je najviše bombardovana po glavi stanovnika u istoriji

Prema podacima nacionalne službe koja se bavi ovim problemom, Amerikanci su posejali po Laosu više od 270 miliona kasetne municije između 1964. i 1973, dok trećina nije eksplodirala. Ili više od dva miliona tona bombi, što je otprilike bilo jednako tadašnjem broju stanovnika.

Shodno tome, Laos je zemlja koja je najviše bombardovana po glavi stanovnika u istoriji.

"Zahvaljujući SAD, toliko smo siromašni da su nam ostale samo bombe", kažu stanovnici Laosa koji žive od prodaje čaura bombi.

Od 1965. do 1973, prema podacima Univerziteta Jejl, SAD su bacile oko 230.516 bombi na 113.716 lokacija u Kambodži, a mnoge, takođe, nisu eksplodirale.

Prema izveštajima "Kmer tajmsa", Kambodži je potrebno najmanje 700 miliona dolara da očisti preostale kasetne bombe u pograničnim oblastima. U toj zemlji je od 1970-ih stradalo ili povređeno više od 64.000 civila od zaostalih nedetoniranih kasetnih bombi ili nagaznih mina. 

Čak i danas najmanje jedna nesreća nedeljno povezana je s ovom municijom.

Bezbednost lokalnog stanovništva pomenute tri azijske zemlje je dodatno ugrožena imajući u vidu da se mahom bavi poljoprivredom. Pored ratara često stradaju i građevinari i putari, dok su mnoge žrtve deca.

Međutim, čišćenje zaostalih bombi zahteva značajne resurse i ljudstvo, što su enormni troškovi koje ove siromašne države ne mogu da obezbede.

U knjizi Eternal Harvest: The Legacy of American Bombs in Laos ističe se da bombe koje su SAD bacile tokom Vijetnamskog rata, a koje su koštale 17 miliona dolara dnevno, sada zahtevaju ogromnu količinu novca za bezbedno čišćenje i saniranje štete po životnu sredinu. 

Laos je u tu svrhu potrošio 61 milion dolara između 1993. i 2012 – ovim tempom biće potrebne hiljade godina da se potpuno očisti "žetva" američkih bombi.