Srbija i Balkan
Obeležena desetogodišnjica obnove verske službe u Vojsci Srbije (FOTO, VIDEO)
Svečanost je krunisana dodelom priznanja zaslužnim pojedincima za uspešnu realizaciju aktivnosti iz domena Verske službe od značaja za Vojsku Srbije i sistem odbrane Republike Srbije
Desetogodišnjica obnove Verske službe u Vojsci Srbije obeležena je svečanom akademijom u Domu Vojske u Beogradu.
Svečanosti su prisustvovali Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Porfirije; potpredsednik Vlade i ministar odbrane Miloš Vučević, načelnik Generelštaba Vojske Srbije general Milan Mojsilović, episkopi šumadijski Jovan, timočki Ilarion, niški Arsenije, valjevski Isihije, šabački Jerotej, lipljanski i vojni Dositej i mohački Damaskin, vikar Episkopa bačkog; nekadašnji Nadbiskup beogradski Stanislav Hočevar i Muhamed Jusufspahić, predsednik Vrhovnog sabora Islamske zajednice Srbije.
Svečanost je krunisana dodelom priznanja zaslužnim pojedincima za uspešnu realizaciju aktivnosti iz domena Verske službe od značaja za Vojsku Srbije i sistem odbrane Republike Srbije.
Od mitske scene dizanja Prvog srpskog ustanka na praznik Sretenja Gospodnjeg 1804. godine u Orašcu, gde je vožda Karađorđa i ustanike pred krstom časnim na vernost i slogu zakleo bukovički prota Atanasije, sveštenici su u vojsci Srbije i kasnije Jugoslavije bili neprekidno prisutni sve do 1945. godine.
Verska služba u srpskoj vojsci prvi put je zakonski propisana i uređena odlukom knjaza Miloša Obrenovića i donošenjem Zakona usvojenog 31. oktobra 1839. godine. Tim Zakonom su bile propisane i disciplinske mere u slučaju ozbiljnih propusta i prekršaja verskog života vojnika. Posle toga doneta su još dva zakona kojima su uređivani mesto i uloga vojnih sveštenika: Zakon knjaza Mihaila Obrenovića O ustrojeniju vojenog štaba stajaće vojske od 25. oktobra 1862. godine, kao i Zakon o ustrojstvu vojske knjaza i kralja Milana Obrenovića donet 3. januara 1883. godine.
Tim zakonima propisane su dužnosti vojnih sveštenika, a sveštenička služba stavljena u odgovarajući rang, poput đeneralštabne, vojnosudske, sanitetske i drugih. Sveštenike koji su službovali u vojsci postavljao je kralj svojim ukazom na predlog ministra vojnog. Pravilima službe koje je propisao kralj Milan Obrenović detaljno je regulisan i opisan način bogosluženja nedeljom i praznikom. Vojnička zakletva i osvećenje vojnih zastava su bili obavezan deo svešteničke službe u vojsci.
Pored pravoslavnih, pravo na slobodu veroispovesti uživali su i pripadnici islamske i jevrejske veroispovesti, dok pripadnika srpske vojske rimokatoličke vere u to vreme nije ni bilo. Pravilima službe Kraljevine Srbije u vreme kralja Petra Oslobodioca propisuje se polaganje zakletve vojnika islamske i jevrejske veroispovesti pred vojnim imamima i rabinima. Prvi rimokatolički kapelani u srpskoj vojsci se pojavljuju tokom Prvog svetskog rata, 1915. godine, na molbu kralju Mitropolita Srbije Dimitrija, a za duhovne potrebe austrougarskih zarobljenika, a kasnije, po tom uzoru, na Solunskom frontu su angažovani kapelani za potrebe dobrovoljaca rimokatoličke vere. Nakon oslobođenja i ujedinjenja 1918. godine, u uslovima višeetničnosti i višekonfesionalnosti nove južnoslovenske kraljevine, 30. januara 1920. godine Ministarski savet donosi odluku o uvođenu vojnih sveštenika svih veroispovesti koje su bile priznate u državi.
Kralj Aleksandar Karađorđević Ujedinitelj potpisao je 26. januara 1922. godine novi Zakon o regulisanju položaja vojnih sveštenika, koji je bio važeći sve do zakonskog ukidanja verske službe u vojsci, 1945. godine.
Verska služba u Vojsci Srbije obnovljena je i organizovana na osnovu Zakona o Vojsci Srbije koji je stupio na snagu 1. januara 2008. godine.
Na osnovu tog zakona, pitanja iz oblasti ostvarivanja slobode veroispovesti pripadnika Vojske Srbije Vlada Republike Srbije propisala je Uredbom o vršenju verske službe u Vojsci Srbije 24. marta 2011. godine. Zakonom je određeno da se međusobni odnosi Ministarstva odbrane i crkava, odnosno verskih zajednica, u vezi sa vršenjem verske službe u Vojsci Srbije uređuju posebnim sporazumima. Sporazum između Ministarstva odbrane i Svetog Arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve potpisan je na Vidovdan, 28. juna 2011. godine, a sporazumi sa preostalih šest tradicionalnih crkava i verskih zajednica (Rimokatoličkom crkvom u Srbiji, Slovačkom evangeličkom crkvom, Reformatskom hrišćanskom crkvom, Evangeličkom hrišćanskom crkvom, Jevrejskom zajednicom u Srbiji i Islamskom zajednicom Srbije) potpisani su 18. oktobra 2011. godine. Izrađen je Pravilnik o uslovima za vršenje delatnosti verske službe u Vojsci Srbije kojim se bliže uređuju uslovi za vršenje bogosluženja i verskih obreda kao i drugih bogoslužbenih dužnosti i ostalih delatnosti vojnih sveštenika.
Desetu godišnjicu Vojska Srbije je dočekala sa 20 vojnih sveštenika (od predviđenih 28), 20 pomoćnika vojnih sveštenika, 41 bogoslužbenim prostorom pravoslavnih, 3 islamska i 2 rimokatolička.
VV inauguration
